آدمی کاو می‌‌نگنجد در جهان ** در سر خاری همی‌‌گردد نهان‌‌

Ne şaşılacak şey, cihana sığmayan Âdemoğlu, gizlice bir dikenin başında dolaşıp durmakta!

مصطفی آمد که سازد هم دمی ** کلمینی یا حمیراء کلمی‌‌

Mustafa bir hemdem elde etmek için geldi; “Kellimînî yâ Humeyrâ” dedi.

ای حمیراء آتش اندر نه تو نعل ** تا ز نعل تو شود این کوه لعل

“Ey Humeyrâ! Nalı ateşe koyda bu dağ, lâl haline gelsin” buyurdu.

این حمیراء لفظ تانیث است و جان ** نام تانیث‌‌اش نهند این تازیان‌‌

Humeyrâ kelimesi, müennestir, can da müennsi semâidir. Araplar cana müennes demişlerdir.

لیک از تانیث جان را باک نیست ** روح را با مرد و زن اشراک نیست‌‌ 1975

Fakat canın müenneslikten pervası yok. Çünkü ruhun ne erkekle bir alakası var, ne kadınla!

از مونث وز مذکر برتر است ** این نه آن جان است کز خشک و تر است‌‌

Müzekkerden de yükselir, müennesten de. Bu, kurudan yaştan meydana gelen ruh (-u hayvanî) değildir ki.

این نه آن جان است کافزاید ز نان ** یا گهی باشد چنین گاهی چنان‌‌

Bu can, ekmekten kuvvetlenen yahut kâh şöyle, kâh böyle bir hale gelen can değildir.

خوش کننده ست و خوش و عین خوشی ** بی‌‌خوشی نبود خوشی ای مرتشی‌‌

Bu ruh hoşluk verir, hoştur, hoşluğun ta kendisidir. Ey maksadına erişmek için vesilelere baş vuran! Hoş olmayan, insanı hoş bir hale getiremez.

چون تو شیرین از شکر باشی بود ** کان شکر گاهی ز تو غایب شود

Sen şekerden tatlı bir hale gelsen bile o tat bazen senden gidiverir, bu mümkündür.

چون شکر گردی ز تاثیر وفا ** پس شکر کی از شکر باشد جدا 1980

Fakat fazla vefakârlık sebebiyle tamamen şeker olursan buna imkân yoktur. Nasıl olurda şekerden tat ayrılır, imkânı var mı?