کاو ببیند سر و فکر و جستجو ** همچو اندر شیر خالص تار مو

کاو ببیند سر و فکر و جستجو ** همچو اندر شیر خالص تار مو 3145

Çünkü o; halis sütün içindeki siyah kıl gibi bütün gizli şeyleri, düşünceleri arayıp taramayı...her şeyi görür.

آن که او بی‌‌نقش ساده سینه شد ** نقشهای غیب را آیینه شد

Suretten geçip gönlünü arıtan kişi, gayp suretlerine ayna olur.

سر ما را بی‌‌گمان موقن شود ** ز آن که مومن آینه‌‌ی مومن شود

Şüphe yok, sırrımızı anlar; çünkü mümin, müminin aynasıdır.

چون زند او نقد ما را بر محک ** پس یقین را باز داند او ز شک‌‌

Nakdimizi mehenge urunca derhal yakîni şüpheden ayırt eder.

چون شود جانش محک نقدها ** پس ببیند قلب را و قلب را

Canı, nakitlerin mehengi olunca elbette ayarı sağlam olanı da görür, kalp olanı da.

نشاندن پادشاهان صوفیان عارف را پیش روی خویش تا چشمشان بدیشان روشن شود

Padişahların ârif sofileri karşılarına oturtması

پادشاهان را چنان عادت بود ** این شنیده باشی ار یادت بود 3150

Hatırlarsan duymuşsundur; padişahların böyle bir âdeti vardı:

دست چپشان پهلوانان ایستند ** ز آنکه دل پهلوی چپ باشد ببند

Sol taraflarında yiğitler, bahadırlar dururdu, çünkü kalp vücudun sol tarafındadır.

مشرف و اهل قلم بر دست راست ** ز آن که علم و خط و ثبت آن دست راست‌‌

Defterdarlarla hesap memurlarının ve kalem ehli olanların makamı sağ taraflarındaydı. Çünkü yazı yazmak ve bir şeyi tespit etmek sağ elin işidir.

صوفیان را پیش رو موضع دهند ** کاینه‌‌ی جان‌‌اند و ز آیینه بهند

Sofilere karşılarında yer verirlerdi. Zira onlar, can aynasıdırlar, hattâ aynadan da iyidirler.

سینه صیقلها زده در ذکر و فکر ** تا پذیرد آینه‌‌ی دل نقش بکر

Gönül aynasının fikir suretleri kabul etmesi o aynada bu görülmemiş suretlerin görünmesi için kalplerini zikirle, fikirle cilâlamışlardır.