چون شود جانش محک نقدها ** پس ببیند قلب را و قلب را

Canı, nakitlerin mehengi olunca elbette ayarı sağlam olanı da görür, kalp olanı da.

نشاندن پادشاهان صوفیان عارف را پیش روی خویش تا چشمشان بدیشان روشن شود

Padişahların ârif sofileri karşılarına oturtması

پادشاهان را چنان عادت بود ** این شنیده باشی ار یادت بود 3150

Hatırlarsan duymuşsundur; padişahların böyle bir âdeti vardı:

دست چپشان پهلوانان ایستند ** ز آنکه دل پهلوی چپ باشد ببند

Sol taraflarında yiğitler, bahadırlar dururdu, çünkü kalp vücudun sol tarafındadır.

مشرف و اهل قلم بر دست راست ** ز آن که علم و خط و ثبت آن دست راست‌‌

Defterdarlarla hesap memurlarının ve kalem ehli olanların makamı sağ taraflarındaydı. Çünkü yazı yazmak ve bir şeyi tespit etmek sağ elin işidir.

صوفیان را پیش رو موضع دهند ** کاینه‌‌ی جان‌‌اند و ز آیینه بهند

Sofilere karşılarında yer verirlerdi. Zira onlar, can aynasıdırlar, hattâ aynadan da iyidirler.

سینه صیقلها زده در ذکر و فکر ** تا پذیرد آینه‌‌ی دل نقش بکر

Gönül aynasının fikir suretleri kabul etmesi o aynada bu görülmemiş suretlerin görünmesi için kalplerini zikirle, fikirle cilâlamışlardır.

هر که او از صلب فطرت خوب زاد ** آینه در پیش او باید نهاد 3155

Yaratılış sulbünden temiz ve güzel doğan kişinin önüne ayna koymak gerektir.

عاشق آیینه باشد روی خوب ** صیقل جان آمد و تقوی القلوب‌‌

Güzel yüz aynaya âşıktır. Güzel yüz, aynaya âşık olduğu gibi cana cilâ, kalplere de temizlik verir.

آمدن مهمان پیش یوسف علیه السلام و تقاضا کردن یوسف از او تحفه و ارمغان‌‌

Bir konuğun Yusuf-u Sıddıyk’a gelmesi, Yusuf’un ondan bir armağan istemesi

آمد از آفاق یار مهربان ** یوسف صدیق را شد میهمان‌‌

Uzak yerlerden bir merhametli dost, Yusuf-u Sıddıyk’a konuk oldu.

کآشنا بودند وقت کودکی ** بر وساده‌‌ی آشنایی متکی‌‌

Çocukluktan beri birbirlerini tanırlardı. Eskiden beri âşinalık yastığına yaslanmışlardı.