خواری و دونی مسها بر ملا ** گر نباشد کی نماید کیمیا

Ey ulu kişi! Bakırların bayalığı, aşağılığı olmasa kimya nasıl olur da zuhur eder?

نقصها آیینه‌‌ی وصف کمال ** و آن حقارت آینه‌‌ی عز و جلال‌‌ 3210

Noksanlar, kemal vasfının aynasıdır. O horluk, yücelik ve ululuğa aynadır.

ز آن که ضد را ضد کند پیدا یقین ** ز آن که با سرکه پدید است انگبین‌‌

Çünkü yakinen zıt, zıddı gösterir. Ondan dolayı bal, sirke ile görünür, (sirkengebin olur)

هر که نقص خویش را دید و شناخت ** اندر استکمال خود ده اسبه تاخت‌‌

Kim, kendi noksanını görüp anlarsa yedeğinde dokuz at olduğu halde tekemmül yolunda koşar.

ز آن نمی‌‌پرد به سوی ذو الجلال ** کاو گمانی می‌‌برد خود را کمال‌‌

Kendisini kâmil sanan, ululuk sahibi Tanrı’nın yolunda uçamaz.

علتی بدتر ز پندار کمال ** نیست اندر جان تو ای ذو دلال‌‌

Ey mağrur ve sapık! Canında kendini kâmil sanmaktan daha beter bir illet olamaz.

از دل و از دیده‌‌ات بس خون رود ** تا ز تو این معجبی بیرون رود 3215

Senden bu kendini beğenme defoluncaya kadar gönlünden de çok kan akar, gözünden de!

علت ابلیس انا خیری بده ست ** وین مرض در نفس هر مخلوق هست‌‌

İblis’in illeti “Ben, Âdem’den hayırlıyım” demesiydi. Bu hastalık, her mahlûkta vardır.

گر چه خود را بس شکسته بیند او ** آب صافی دان و سرگین زیر جو

Bu hastalığa müptelâ olan, kendisini hor görse bile sen onu, altında pislik olan sâf su bil!

چون بشوراند ترا در امتحان ** آب سرگین رنگ گردد در زمان‌‌

İmtihan kasdıyla onu bir karıştırsan hemen su bulanır, pislik rengini alır.