نازنینی تو ولی در حد خویش ** الله الله پا منه از حد خویش‌‌

نازنینی تو ولی در حد خویش ** الله الله پا منه از حد خویش‌‌ 3305

Nazeninsin, nazlısın, ama haddince Allah aşkına olsun haddini aşma!

گر زنی بر نازنین تر از خودت ** در تگ هفتم زمین زیر آردت‌‌

Eğer kendinden daha nazenin birisine çatarsan seni yerin yedi kat dibine sokar.

قصه‌‌ی عاد و ثمود از بهر چیست ** تا بدانی کانبیا را نازکی است‌‌

Âd ve Semud kavminin hikâyeleri ne için söylenip duruyor? Peygamberlerin nazik, nazenin olduklarını bilmen için.

این نشان خسف و قذف و صاعقه ** شد بیان عز نفس ناطقه‌‌

Yere batma, başlarına taş yağma, bir sesle canlarının alınışı...Hep bu vakalar, nefs-i natıka sahiplerinin yücelerini bildirmek içindir.

جمله حیوان را پی انسان بکش ** جمله انسان را بکش از بهر هش‌‌

Bütün hayvanları insan için öldür, fakat bütün insanları da bir akıllı kişi için öldür. (hiç beis yok!)

هش چه باشد عقل کل هوشمند ** هوش جزوی هش بود اما نژند 3310

Akıl dediğin nedir? Akıl sahibinin akl-ı Küll’ü. Cüzi akıl da akıldır ama pek arıktır.

جمله حیوانات وحشی ز آدمی ** باشد از حیوان انسی در کمی‌‌

İnsanlardan kaçan vahşi hayvanların hepsi, ehlî hayvanlara nispetle aşağılıktır.

خون آنها خلق را باشد سبیل ** ز انکه وحشی‌‌اند از عقل جلیل‌‌

Vahşi hayvanların kanı mübahtır. Çünkü yüce akıldan kaçmaktadırlar. Akılları yoktur.

عزت وحشی بدین افتاد پست ** که مر انسان را مخالف آمده ست‌‌

İnsanın emrine uymuyor diye vahşinin yüceliği bu dereceye düşmüştür.

پس چه عزت باشدت ای نادره ** چون شدی تو حمر مستنفرة

Şu halde ey garip adam! Aslandan kaçan yaban eşeklerine benzedikten sonra senin ne şerefin var ki?