-
این نشان خسف و قذف و صاعقه ** شد بیان عز نفس ناطقه
- Yere batma, başlarına taş yağma, bir sesle canlarının alınışı...Hep bu vakalar, nefs-i natıka sahiplerinin yücelerini bildirmek içindir.
-
جمله حیوان را پی انسان بکش ** جمله انسان را بکش از بهر هش
- Bütün hayvanları insan için öldür, fakat bütün insanları da bir akıllı kişi için öldür. (hiç beis yok!)
-
هش چه باشد عقل کل هوشمند ** هوش جزوی هش بود اما نژند 3310
- Akıl dediğin nedir? Akıl sahibinin akl-ı Küll’ü. Cüzi akıl da akıldır ama pek arıktır.
-
جمله حیوانات وحشی ز آدمی ** باشد از حیوان انسی در کمی
- İnsanlardan kaçan vahşi hayvanların hepsi, ehlî hayvanlara nispetle aşağılıktır.
-
خون آنها خلق را باشد سبیل ** ز انکه وحشیاند از عقل جلیل
- Vahşi hayvanların kanı mübahtır. Çünkü yüce akıldan kaçmaktadırlar. Akılları yoktur.
-
عزت وحشی بدین افتاد پست ** که مر انسان را مخالف آمده ست
- İnsanın emrine uymuyor diye vahşinin yüceliği bu dereceye düşmüştür.
-
پس چه عزت باشدت ای نادره ** چون شدی تو حمر مستنفرة
- Şu halde ey garip adam! Aslandan kaçan yaban eşeklerine benzedikten sonra senin ne şerefin var ki?
-
خر نشاید کشت از بهر صلاح ** چون شود وحشی شود خونش مباح 3315
- Eşek, işe yaradığı için öldürülmez. Fakat yaban eşeği olursa kanı mübahtır.
-
گر چه خر را دانش زاجر نبود ** هیچ معذورش نمیدارد ودود
- Eşeğin kendisini kötülükten koruyan iyiliğe sevk eden bir bilgisi olmadığı halde Tanrı onu mâzur tutmuyor.
-
پس چو وحشی شد از آن دم آدمی ** کی بود معذور ای یار سمی
- Ey yüce sevgili! İnsan (akıllı olduğu halde) o nefesten, ( Peygamberlerin, velîlerin sözlerinden)kaçar, vahşileşirse nasıl mâzur olur?