جمله حیوان را پی انسان بکش ** جمله انسان را بکش از بهر هش‌‌

Bütün hayvanları insan için öldür, fakat bütün insanları da bir akıllı kişi için öldür. (hiç beis yok!)

هش چه باشد عقل کل هوشمند ** هوش جزوی هش بود اما نژند 3310

Akıl dediğin nedir? Akıl sahibinin akl-ı Küll’ü. Cüzi akıl da akıldır ama pek arıktır.

جمله حیوانات وحشی ز آدمی ** باشد از حیوان انسی در کمی‌‌

İnsanlardan kaçan vahşi hayvanların hepsi, ehlî hayvanlara nispetle aşağılıktır.

خون آنها خلق را باشد سبیل ** ز انکه وحشی‌‌اند از عقل جلیل‌‌

Vahşi hayvanların kanı mübahtır. Çünkü yüce akıldan kaçmaktadırlar. Akılları yoktur.

عزت وحشی بدین افتاد پست ** که مر انسان را مخالف آمده ست‌‌

İnsanın emrine uymuyor diye vahşinin yüceliği bu dereceye düşmüştür.

پس چه عزت باشدت ای نادره ** چون شدی تو حمر مستنفرة

Şu halde ey garip adam! Aslandan kaçan yaban eşeklerine benzedikten sonra senin ne şerefin var ki?

خر نشاید کشت از بهر صلاح ** چون شود وحشی شود خونش مباح‌‌ 3315

Eşek, işe yaradığı için öldürülmez. Fakat yaban eşeği olursa kanı mübahtır.

گر چه خر را دانش زاجر نبود ** هیچ معذورش نمی‌‌دارد ودود

Eşeğin kendisini kötülükten koruyan iyiliğe sevk eden bir bilgisi olmadığı halde Tanrı onu mâzur tutmuyor.

پس چو وحشی شد از آن دم آدمی ** کی بود معذور ای یار سمی‌‌

Ey yüce sevgili! İnsan (akıllı olduğu halde) o nefesten, ( Peygamberlerin, velîlerin sözlerinden)kaçar, vahşileşirse nasıl mâzur olur?

لاجرم کفار را شد خون مباح ** همچو وحشی پیش نشاب و رماح‌‌

Hulâsa oklar ve süngüler önünde kâfirlerin kanı mübahtır. Çünkü onlar, işe yaramaktan uzaktırlar.