گر بیاموزی صفیر بلبلی ** تو چه دانی کاو چه دارد با گلی‌‌

Bülbülün sesini öğrensen, tanısan da gül ile ne yapıyor, ne işi var? Nereden bileceksin?

ور بدانی باشد آن هم از گمان ** چون ز لب جنبان گمانهای کران‌‌

Kıyas ve şüphe yoluyla bildiğini farz edelim... O biliş sağırların, dudak oynamasından anladıkları kadar bir anlayış ve bilişten ibarettir.

به عیادت رفتن کر بر همسایه‌‌ی رنجور خویش‌‌

Sağırın hasta komşusuna hatır sormaya gidişi

آن کری را گفت افزون مایه‌‌ای ** که ترا رنجور شد همسایه‌‌ای‌‌ 3360

Anlayışlı, hal hatır, yol yordam bilen birisi bir sağıra “ komşun hasta” diye haber verdi.

گفت با خود کر که با گوش گران ** من چه دریابم ز گفت آن جوان‌‌

Sağır, kendi kendisine dedi ki: “ Bu sağır kulakla ben onun sözünü nereden anlayacağım.

خاصه رنجور و ضعیف آواز شد ** لیک باید رفت آن جا نیست بد

Hele hasta olur, sesi pek çıkmazsa... Fakat mutlaka da gitmek lâzım.

چون ببینم کان لبش جنبان شود ** من قیاسی گیرم آن را هم ز خود

Dudağını oynar görünce ne dediğini kıyas yoluyla kendiliğinden düşünür, bulurum.

چون بگویم چونی ای محنت کشم ** او بخواهد گفت نیکم یا خوشم‌‌

Ey benim mihnete düşmüş dostum, nasılsın? Derim. O, elbette iyiyim, yahut hoşum, diyecek.

من بگویم شکر چه خوردی ابا ** او بگوید شربتی یا ماشبا 3365

Şükürler olsun diye cevap verir, ne çorbası yedin diye sorarım. O meselâ, mercimek çorbası diye cevap verir.

من بگویم صحه نوشت کیست آن ** از طبیبان پیش تو گوید فلان‌‌

Afiyet olsun der, hekimlerden kim geliyor, kendini hangisine tedavi ettiriyorsun? derim.

من بگویم بس مبارک پاست او ** چون که او آمد شود کارت نکو

O, filan deyince derim ki: ayağı çok kutludur. Geldi mi işin yoluna girdi demektir.