همچو آن کر که همی‌‌پنداشته ست ** کو نکویی کرد و آن بر عکس جست‌‌

O sağır gibi...Sağır, iyilik yaptım sanmıştı, halbuki aksi zuhur etti.

او نشسته خوش که خدمت کرده‌‌ام ** حق همسایه به جا آورده‌‌ام‌‌

O, bir hastaya iyilikte bulundum hatırını ele aldım, komşuluk hakkını ele getirdim diye rahatça oturmuştu.

بهر خود او آتشی افروخته ست ** در دل رنجور و خود را سوخته ست‌‌

Halbuki hastanın gönlünde bir ateş alevlenmiş, kendisini de yakmıştı.

فاتقوا النار التی أوقدتم ** إنکم فی المعصیة ازددتم‌‌

Yaktığınız ateşlerden korkun. Siz, onu günahlarınızla çoğalttınız, günahınız yüzünden alevdesiniz.

گفت پیغمبر به یک صاحب ریا ** صل إنک لم تصل یا فتی‌‌ 3390

Peygamber bir riyakâra namaz kıldığı halde “ Ey yiğit kalk, namaz kıl, çünkü senin kıldığın namaz değil” dedi.

از برای چاره‌‌ی این خوفها ** آمد اندر هر نمازی اهدنا

Bu korkular yüzünden her namazda “ ihdinassırâtal müstakîme- sen bizi doğru yola hidayet et” denir.

کاین نمازم را میامیز ای خدا ** با نماز ضالین و اهل ریا

Yani “ Ey Tanrı! Bu namazımı yolunu azıtmışların, riyakârların namazıyla karıştırma.”

از قیاسی که بکرد آن کر گزین ** صحبت ده ساله باطل شد بدین‌‌

O sağır adamın seçtiği kıyas yüzünden on yıllık konuşma hiç olup gitti.

خاصه ای خواجه قیاس حس دون ** اندر آن وحیی که هست از حد فزون‌‌

Ulu kişi, hele bu kıyas, tavsif edilemeyecek vahiyde aşağılık duygusunun kıyası olursa...

گوش حس تو به حرف ار در خور است ** دان که گوش غیب گیر تو کر است‌‌ 3395

Senin duygu kulağın harfleri anlayabilirse de bil ki gaybı duyan kulağın sağırdır.

اول کسی که در مقابله‌‌ی نص قیاس آورد ابلیس بود

Nas karşısında ilk olarak kıyası ileri süren İblis’ti