صد چو عالم در نظر پیدا کند ** چون که چشمت را به خود بینا کند

Senin gözüne kendini görmek hassasını verince nazarında âlem gibi yüzlerce âlem meydana getirir.

گر جهان پیشت بزرگ و بی‌‌بنی است ** پیش قدرت ذره ای می‌‌دان که نیست‌‌

Her ne kadar dünya senin yanında azametli ve nihayetsizse de bil ki kudrete karşı bir zerre bile değildir.

این جهان خود حبس جانهای شماست‌‌ ** هین روید آن سو که صحرای شماست 525

Zaten bu âlem sizin canlarınızın hapishanesidir; uyanın, o tarafa gidin! Zira o taraf sizin sahranız, mesire yerinizdir.

این جهان محدود آن خود بی حد است ** نقش و صورت پیش ٱن معنی سد است

Bu âlemin hududu vardır, o âlem ise esasen hadsizdir. Nakış ve suret, o manaya settir, mâniadır.

صد هزاران نیزه‌‌ی فرعون را ** در شکست از موسیی با یک عصا

Firavunun yüz binlerce mızrağını tek bir Musa’nın bir tanecik asâsıyla kırdı.

صد هزاران طب جالینوس بود ** پیش عیسی و دمش افسوس بود

Yüz binlerce Câlînus’un yüz binlerce hekimlik hünerleri vardı; İsa’nın ve nefesinin yanında bâtıl oldu.

صد هزاران دفتر اشعار بود ** پیش حرف امیی آن عار بود

Yüz binlerce şiir defterleri vardı, bir tek Ümmi’nin kitabına karşı ayıp ve âr haline geldi.

با چنین غالب خداوندی کسی ** چون نمیرد گر نباشد او خسی‌‌ 530

Aşağılık olmayan kişi böyle galip Tanrı huzurunda niçin ölmesin*

بس دل چون کوه را انگیخت او ** مرغ زیرک با دو پا آویخت او

Çok dağ gibi gönüller kopardı. Kurnaz kuşu, iki ayağından asakoydu.

فهم و خاطر تیز کردن نیست راه ** جز شکسته می‌‌نگیرد فضل شاه‌‌

Akıl ve zekâda kemale ermekle Tanrı’ya varılmaz. Padişahın fazıl ve ihsanı aczini bilen kişiden başkasını kabul etmez.