نیست وش باشد خیال اندر روان ** تو جهانی بر خیالی بین روان‌‌

نیست وش باشد خیال اندر روان ** تو جهانی بر خیالی بین روان‌‌ 70

Ruhumuzda da hayal, yok gibidir. Sen bütün bir cihanı hayal üzere yürür gör!

بر خیالی صلح‌‌شان و جنگشان ** وز خیالی فخرشان و ننگشان‌‌

Onların başları da, savaşları da hayale müstenittir. Öğünmeleri de, utanmaları da bir hayalden ötürüdür.

آن خیالاتی که دام اولیاست ** عکس مه رویان بستان خداست‌‌

Evliyanın tuzağı olan o hayaller, Tanrı bahçelerindeki ay çehrelilerin akisleridir.

آن خیالی که شه اندر خواب دید ** در رخ مهمان همی‌‌آمد پدید

Padişahın rüyada gördüğü hayal de o misafir pîrin çehresinde görünüp duruyordu.

شه به جای حاجبان واپیش رفت ** پیش آن مهمان غیب خویش رفت

Padişah bizzat mabeyincilerin yerine koştu, o gaipten gelen konuğun huzuruna vardı.

هر دو بحری آشنا آموخته ** هر دو جان بی‌‌دوختن بر دوخته‌‌ 75

Her ikisi de âşinalık (yüzgeçlik) öğrenmiş bir tek denizdi, her ikisi de dikilmeksizin birbirine dikilmiş, bağlanmışlardı.

گفت معشوقم تو بوده ستی نه آن ** لیک کار از کار خیزد در جهان‌‌

Padişah: “Benim asıl sevgilim sensin, o değil. Fakat dünyada iş işten çıkar.

ای مرا تو مصطفی من چون عمر ** از برای خدمتت بندم کمر

Ey aziz, sen bana Mustafa’sın. Ben de sana Ömer gibiyim. Senin hizmetin uğrunda belime gayret kemerini bağladım” dedi.

از خداوند ولی التوفیق در خواستن توفیق رعایت ادب در همه حالها و بیان کردن وخامت ضررهای بی‌‌ادبی‌‌

Muvaffakıyetler verici Ulu Tanrı’dan muvaffakıyet ve bütün ahvalde edebe riayet dileyiş, edepsizlik ve terbiyesizliğin pek fena zararları

از خدا جوییم توفیق ادب ** بی‌‌ادب محروم گشت از لطف رب‌‌

Tanrı’dan edebe muvaffak olmayı dileyelim. Edebi olmayan kimse Tanrı’nın lütfundan mahrumdur.

بی‌‌ادب تنها نه خود را داشت بد ** بلکه آتش در همه آفاق زد

Edebi olmayan yalnız kendine kötülük etmiş olmaz. Belki bütün dünyayı ateşe vermiş olur.