جوزها بشکست و آن کان مغز داشت ** بعد کشتن روح پاک نغز داشت‌‌

Cevizler kırıldı; içi sağlam olan, kırıldıktan sonra temiz ve lâtif ruha malik oldu.

کشتن و مردن که بر نقش تن است ** چون انار و سیب را بشکستن است‌‌

Ancak ten nakşına ait olan öldürmek ve ölmek, nar ve elmayı kırmak, kesmek gibidir.

آن چه شیرین است او شد ناردانگ ** و آن که پوسیده ست نبود غیر بانگ‌‌

Tatlı olan nardenk şerbeti olur, çürümüş olanın ise bir sesten başka bir şeyi kalmaz.

آن چه با معنی است خود پیدا شود ** و آن چه پوسیده ست او رسوا شود

Esasen manası olan meydana çıkar; çürümüş olan rüsvay olur, gider.

رو به معنی کوش ای صورت پرست ** ز آن که معنی بر تن صورت پر است‌‌ 710

Ey surete tapan! Türü, manayı elde etmeye çalış! Çünkü mana suret tenine kanattır.

همنشین اهل معنی باش تا ** هم عطا یابی و هم باشی فتا

Mana ehliyle düş, kalk ki hem atâ ve ihsan elde edesin, hem de fetâ olasın.

جان بی‌‌معنی در این تن بی‌‌خلاف ** هست همچون تیغ چوبین در غلاف‌‌

Bu cisimde manasız can; hilâfsız, kılıf içinde tahta kılıç gibidir.

تا غلاف اندر بود با قیمت است ** چون برون شد سوختن را آلت است‌‌

Kılıfta bulundukça kıymetlidir. Çıkınca yakmaya yarar bir alet olur.

تیغ چوبین را مبر در کارزار ** بنگر اول تا نگردد کار زار

Tahta kılıcı muharebeye götürme, ah-ü figane düşmemek için önce bir kere kontrol et;

گر بود چوبین برو دیگر طلب ** ور بود الماس پیش آ با طرب‌‌ 715

Eğer tahtadansa, yürü, başkasını ara; eğer elmassa sevinerek ileri gel!