با قضا پنجه مزن ای تند و تیز ** تا نگیرد هم قضا با تو ستیز

با قضا پنجه مزن ای تند و تیز ** تا نگیرد هم قضا با تو ستیز 910

Ey kötü hiddetli adam! Kaza ile pençeleşme ki kaza da seninle kavgaya tutuşmasın.

مرده باید بود پیش حکم حق ** تا نیاید زخم از رب الفلق‌‌

Tanyerini ağartan Tanrı’dan bir zarar gelmemesi için kulun Hak hükmüne karşı ölü gibi olması lâzımdır.”

ترجیح نهادن شیر جهد و اکتساب را بر توکل و تسلیم‌‌

Aslanın çalışıp kazanmayı tevekküle, teslimiyete tercih etmesi

گفت آری گر توکل رهبر است ** این سبب هم سنت پیغمبر است‌‌

Aslan: “Evet, tevekkül kılavuzsa da bu sebebe teşebbüs de, Peygamber’in sünnetidir.

گفت پیغمبر به آواز بلند ** با توکل زانوی اشتر ببند

Peygamber, yüksek sesle “Tevekkülle beraber yine devenin ayağını bağla” dedi.

رمز الکاسب حبیب الله شنو ** از توکل در سبب کاهل مشو

“Çalışan kimse Tanrı sevgilisidir” işaretini dinle: tevekkülden dolayı esbaba teşebbüs hususunda tembel olma” dedi.

ترجیح نهادن نخجیران توکل را بر اجتهاد

Av hayvanlarının tevekkülü çalışmaya tercih etmeleri

قوم گفتندش که کسب از ضعف خلق ** لقمه‌‌ی تزویر دان بر قدر حلق‌‌ 915

Hayvanlar, ona: “Çalışıp kazanma, bil ki, halkın itikat zayıflığı yüzünden, harislerin boğazları miktarınca bir riya lokmasıdır.

نیست کسبی از توکل خوبتر ** چیست از تسلیم خود محبوبتر

Tevekkülden daha güzel bir kazanç yoktur. Esasen Hakk’a teslim olmadan daha sevgili ne var?

بس گریزند از بلا سوی بلا ** بس جهند از مار سوی اژدها

Çokları belâdan belâya; yılandan ejderhaya sıçrarlar,

حیله کرد انسان و حیله‌‌ش دام بود ** آن که جان پنداشت خون آشام بود

İnsan hile etti ama hilesi kendisine tuzak oldu… Can sandığı, kan içici bir düşman kesildi!

در ببست و دشمن اندر خانه بود ** حیله‌‌ی فرعون زین افسانه بود

Kapıyı kapadı, hâlbuki düşman evinin içindeydi. Firavunun hile ve tedbiri de işte buna benzer masallardandı.