پیش از ایشان ما همه یکسان بدیم ** کس ندانستی که ما نیک و بدیم‏

پیش از ایشان ما همه یکسان بدیم ** کس ندانستی که ما نیک و بدیم‏ 285

Peygamberler, gelmeden önce hepsi bir görünmekteydi. Mümin, kâfir, Müslüman, çıfıt… Zahiren hepsi birdi.

قلب و نیکو در جهان بودی روان ** چون همه شب بود و ما چون شب روان‏

Âlemde kalp akçayla sağlam akça bir yürümekteydi. Çünkü ortalık tamamıyla geceydi, biz de gece yolcularına benziyorduk.

تا بر آمد آفتاب انبیا ** گفت ای غش دور شو صافی بیا

Peygamberlerin güneşi doğunca “Ey karışık, uzaklaş! Ey saf, beri gel” dedi.

چشم داند فرق کردن رنگ را ** چشم داند لعل را و سنگ را

Rengi göz ayırt edebilir; lâl’i, taşı göz bilebilir.

چشم داند گوهر و خاشاک را ** چشم را ز آن می‏خلد خاشاکها

İnciyi, süprüntüyü göz anlar. Onun için çerçöp göze batar.

دشمن روزند این قلابکان ** عاشق روزند آن زرهای کان‏ 290

Bu kalpazanlar, gündüze düşmandır. Fakat madendeki altınlar gündüze âşıktır.

ز آن که روز است آینه‏ی تعریف او ** تا ببیند اشرفی تشریف او

Çünkü gündüz, kuyumcu ve sarraf, altını fark etsin diye altına aynadır.

حق قیامت را لقب ز آن روز کرد ** روز بنماید جمال سرخ و زرد

Kırmızı yüzle sarı yüzü gündüz gösterdiğinden Allah, kıyamete Gün lâkabını taktı.

پس حقیقت روز سر اولیاست ** روز پیش ماهشان چون سایه‏هاست‏

Hakikatte gündüz, velilerin sırrıdır. Gündüz, onların aylarına nispetle gölgelere benzer.

عکس راز مرد حق دانید روز ** عکس ستاریش شام چشم دوز

Gündüzü, Allah erinin sırrının aksi bilin; gözü örten akşamı da onun ayıp örtücülüğünün aksi.