چون که دعویی رود در ملک پوست ** مغز آن کی بود قشر آن اوست‏

چون که دعویی رود در ملک پوست ** مغز آن کی بود قشر آن اوست‏ 3250

Bir derinin sahibi kimdir diye dâva çıksa, deri kiminse içi de onundur.

چون تنازع در فتد در تنگ کاه ** دانه آن کیست آن را کن نگاه‏

Bir saman denginin kime ait olduğunda nizaa düşülse buğday kimin? Sen ona bak! (çünkü saman da buğday sahibinindir.)

پس فلک قشر است و نور روح مغز ** این پدید است آن خفی زین رو ملغز

Felek kabuktur, ruhun nuru iç. Bu görünürde o görünmez. Ayağın kaymasın, sallanma, kendine gel!

جسم ظاهر روح مخفی آمده ست ** جسم همچون آستین جان همچو دست‏

Cisim zahiridir, ruhsa gizli. Cisim yen gibidir, ruh el gibi.

باز عقل از روح مخفی‏تر بود ** حس سوی روح زوتر ره برد

Akılsa ruhtan daha gizlidir. Duygu, ruhu çabucak anmalı.

جنبشی بینی بدانی زنده است ** این ندانی که ز عقل آگنده است‏ 3255

Meselâ bir hareket gördün mü anlarsın ki o hareket eden diridir. Fakat akıllı mı acaba? Bunu bilemezsin.

تا که جنبشهای موزون سر کند ** جنبش مس را به دانش زر کند

Mevzun hareketlere başlar, bakırın kimya ile altın oluşu gibi o da hareketlerini bilgisiyle tanzim ederse,

ز آن مناسب آمدن افعال دست ** فهم آید مر ترا که عقل هست‏

Ele benzeyen ruhun o münasebetli, o muntazam hareketlerinden anlarsın ki aklı vardır.

روح وحی از عقل پنهان‏تر بود ** ز انکه او غیب است او ز ان سر بود

Vahiy kabul eden ruhsa akıldan da gizlidir. Çünkü o gayptır, gayp âlemindendir.

عقل احمد از کسی پنهان نشد ** روح وحیش مدرک هر جان نشد

Ahmed’in aklı kimseden gizli değildir, herkes onun akıl ve kemal sahibi olduğunu bilirdi. Fakat vahiy ruhunu her can anlayamadı.