دست بسته‌ی عقل را جان باز کرد ** کارهای بسته را هم ساز کرد

دست بسته‌ی عقل را جان باز کرد ** کارهای بسته را هم ساز کرد 1825

Can, aklın bağlı olan ellerini çözdü mü haline imkân bulunmayan işleri de yapar, düzer.

حسها و اندیشه بر آب صفا ** همچو خس بگرفته روی آب را

Duygularla düşünceler, duru suyun yüzünü çer çöp gibi kaplamıştır.

دست عقل آن خس به یکسو می‌برد ** آب پیدا می‌شود پیش خرد

Aklın eli, onları bir tarafa atar, su meydana çıkar.

خس بس انبه بود بر جو چون حباب ** خس چو یکسو رفت پیدا گشت آب

Çerçöp habbeler gibi suyun yüzünü örter. Fakat bunlar bir tarafa sürüldü mü su görünür.

چونک دست عقل نگشاید خدا ** خس فزاید از هوا بر آب ما

Allah, aklın elini açmadıkça hava, suyumuzun yüzünü çerçöple, süprüntüyle doldurur.

آب را هر دم کند پوشیده او ** آن هوا خندان و گریان عقل تو 1830

Suyu daima örter; hava buna güler; akılsa ağlar durur.

چونک تقوی بست دو دست هوا ** حق گشاید هر دو دست عقل را

Allah korkusu, havanın ellerini bağlarsa Hakk aklın ellerini çözer.

پس حواس چیره محکوم تو شد ** چون خرد سالار و مخدوم تو شد

Hizmetkârın âkil olursa sana galip olan duygularda mahkûmun olur.

حس را بی‌خواب خواب اندر کند ** تا که غیبیها ز جان سر بر زند

Gayba mensup sırlar, can âleminden zuhur etsin diye duyguları zahirî olmayan bir uykuya daldırır da,

هم به بیداری ببینی خوابها ** هم ز گردون بر گشاید بابها

İnsan uyanıkken rüyalar da görür, insana gök kapıları da açılır.

قصه‌ی خواندن شیخ ضریر مصحف را در رو و بینا شدن وقت قرائت

Kör Şeyhin Kur’an’ı yüzünden okuması ve Kur’an okurken gözlerinin görmesi