جنبش خلق از قضا و وعده است ** تیزی دندان ز سوز معده است

Halkın yaptığı işler, Allah’ın kaza ve kaderiyledir. Dişin keskinliği, midenin hararet ve kuvvetinden ileri gelir.

نفس اول راند بر نفس دوم ** ماهی از سر گنده باشد نه ز دم 3080

Nefs-i Kül, insanın cüz’i nefsine tesir etti de olacaklar oldu. Balık baştan kokar, kuyruktan değil!

لیک هم می‌دان و خر می‌ران چو تیر ** چونک بلغ گفت حق شد ناگزیر

Bunu böyle bil, bil ama eşeğini de yine ok gibi süre dur. Çünkü Allah, “Emirlerimi tebliğ et” diye emretmiştir; emrinden dışarı çıkmaya imkân yok.

تو نمی‌دانی کزین دو کیستی ** جهد کن چندانک بینی چیستی

(Bir fırka cennetliktir, bir fırka cehennemlik). Bu iki fırkanın hangisindensin, bilemezsin ki. Ne olduğunu görünceye kadar çalış, çabala!

چون نهی بر پشت کشتی بار را ** بر توکل می‌کنی آن کار را

Gemiye yükünü yükledin mi Allah’a dayanman gerek.

تو نمی‌دانی که از هر دو کیی ** غرقه‌ای اندر سفر یا ناجیی

Yolda gark mı olacaksın, kurtulup sağlıkla, selâmetle gideceğin yere mi varacaksın? Bu ikisinden hangisi başına gelecek, bilemezsin ki,

گر بگویی تا ندانم من کیم ** بر نخواهم تاخت در کشتی و یم 3085

Eğer ne olacağım, başına ne gelecek? Bunu bilmedikçe gemiye binmem.

من درین ره ناجیم یا غرقه‌ام ** کشف گردان کز کدامین فرقه‌ام

Bu seferden kurtulacak mıyım, yoksa yolda boğulacak mıyım? Ne olacağımı bildir bana.

من نخواهم رفت این ره با گمان ** بر امید خشک همچون دیگران

Ben, başkaları gibi kuru bir ümide kapılıp şüpheyle yola düşmem dersen,

هیچ بازرگانیی ناید ز تو ** زانک در غیبست سر این دو رو

Hiçbir ticarette bulunamazsın. Çünkü bu ikisi de gaybdadır, sırdır.