لیک شیرینی و لذات مقر ** هست بر اندازه‌ی رنج سفر

Fakat varılan yerin tatlılığı, lezzetleri, seferde çekilen zahmetlerle ölçülür.

آنگه ا ز شهر و ز خویشان بر خوری ** کز غریبی رنج و محنتها بری

Ne kadar gurbet çeker, mihnetler, zahmetlere uğrarsan, şehrinden, akrabandan o derece lezzet alır, zevk bulursun!

تمثیل گریختن مومن و بی‌صبری او در بلا به اضطراب و بی‌قراری نخود و دیگر حوایج در جوش دیگ و بر دویدن تا بیرون جهند

Müminin bir belâya uğrayınca sabırsızlık edip kaçması, nohudun ve sair yiyecek şeylerin tencerede kaynarken sıçrayıp dışarı çıkmaya çalışmalarına benzer

بنگر اندر نخودی در دیگ چون ** می‌جهد بالا چو شد ز آتش زبون

Bir bak… Nohut tencerede ateşten zebun oldu mu yukarıya doğru sıçramaya başlar.

هر زمان نخود بر آید وقت جوش ** بر سر دیگ و برآرد صد خروش 4160

Tencere kaynamaya başlayınca nohut, tencerenin üstüne fırlamaya, yüzlerce coşkunluk göstermeye koyulur.

که چرا آتش به من در می‌زنی ** چون خریدی چون نگونم می‌کنی

“Neden beni ateşe attın, kaynatıyorsun? Mademki satın aldın, neye bu hallere uğratıyorsun” der.

می‌زند کفلیز کدبانو که نی ** خوش بجوش و بر مجه ز آتش‌کنی

Nohut pişiren kadın da nohuda kepçeyle vurup der ki. “Yok… Güzelce kayna, tencereden çıkmaya kalkışma.

زان نجوشانم که مکروه منی ** بلک تا گیری تو ذوق و چاشنی

Seni sevmediğimden senden hoşlanmadığımdan kaynatmıyorum seni ki… Bir zevkle, bir çeşniye sahip ol da.

تا غذی گردی بیامیزی بجان ** بهرخواری نیستت این امتحان

Gıda haline gel, yen, cana karış diye kaynatıyorum. Bu imtihan, seni horlamak için değil!

آب می‌خوردی به بستان سبز و تر ** بهراین آتش بدست آن آب خور 4165

Bostanda sular içtin, yeşerdin, terü taze bir hale geldin ya… İşte o su içiş, bu ateşe düşmen içindi.

رحمتش سابق بدست از قهر زان ** تا ز رحمت گردد اهل امتحان

Allah’ın rahmeti, kahrından ileridir, kahrından fazladır ve ezelîdir. Bu yüzden de bir kimseyi belâlara uğratması, rahmetindendir.