آب بی‌حد جویم و آمن شوم ** تا ابد در امن و صحت می‌روم

Uçsuz bucaksız bir su ararım da emin olayım... Ebediyen emniyet ve sıhhat içinde ömür süreyim diyordu!

بیان آنک عهد کردن احمق وقت گرفتاری و ندم هیچ وفایی ندارد کی لو ردوالعادوا لما نهوا عنه و انهم لکاذبون صبح کاذب وفا ندارد

Ahmağın, bir belâya uğrayınca nadim olup ahdetmesinde bir vefa yoktur. ”Onlar tekrar dünyaya döndürülseler yapmayın diye nehyolundukları şeyleri yapmaya başlarlardı yine. Onlar yalancılardır.” suphukâzibin vefası olamaz!

عقل می‌گفتش حماقت با توست ** با حماقت عقل را آید شکست

Akıl, ona diyordu k: Ahmaklık, seninle değil mi? Ahmaklıkla ahde vefa edilmez.

عقل را باشد وفای عهدها ** تو نداری عقل رو ای خربها

Ahitlerde vefa etmek, akılla olur... Sense aklın yok a eşek değerli!

عقل را یاد آید از پیمان خود ** پرده‌ی نسیان بدراند خرد

Akıl, ahdini hatırlar... Akıl, unutkanlık perdesini yırtar.

چونک عقلت نیست نسیان میر تست ** دشمن و باطل کن تدبیر تست 2290

Aklın olmadı mı unutkanlık, sana hâkim olur... Sana düşmanlık eder, tedbirini bozar.

از کمی عقل پروانه‌ی خسیس ** یاد نارد ز آتش و سوز و حسیس

Aşağılık pervane, aklının azlığından kendini ateşe vurur... Ateş, ateşin yakıcılığı, ateşin sesi, aklına bile gelmez.

چونک پرش سوخت توبه می‌کند ** آز و نسیانش بر آتش می‌زند

Fakat kanadı yandı mı tövbe eder ama hırsı ve unutkanlığı yine onu ateşe atar.

ضبط و درک و حافظی و یادداشت ** عقل را باشد که عقل آن را فراشت

Bir şeyi kavramak, anlamak, hıfzetmek ve hatırlamak, aklın işidir... Akıl bunların derecesini yüceltir.

چونک گوهر نیست تابش چون بود ** چون مذکر نیست ایابش چون بود

İnci olmayınca parlaklığı nasıl olur da bulunur? Hatırlatan olmayınca adam, o işten nasıl kaçınır?

این تمنی هم ز بی‌عقلی اوست ** که نبیند کان حماقت را چه خوست 2295

Bu vakitsiz istek de sahibinin akılsızlığındandır. Çünkü ahmaklığın nasıl bir huyu vardır? Göremez ki!