شهر دیگر بیند او پر نیک و بد ** هیچ در یادش نیاید شهر خود

İyi ve kötü şeylerle dolu bir şehir görse, kendi memleketini unutur. (T.M.)

که من آنجا بوده‌ام این شهر نو ** نیست آن من درینجاام گرو 3630

“Bulunduğum şehirde, yıllardan beri oturuyorum. Bu yeni şehir, benim memleketim değildir, ben burada iğreti bulunuyorum” demez. (T.M.)

بل چنان داند که خود پیوسته او ** هم درین شهرش به دست ابداع و خو

Belki, daimi surette, gördüğü o yeni şehirde bulunmuş olduğunu zanneder. (T.M.)

چه عجب گر روح موطنهای خویش ** که بدستش مسکن و میلاد پیش

Ruh da, doğup yer tuttuğu gayb âlemini, o eski vatanını, unutup bu dünyaya meyil gösterirse şaşılmaz. (T.M.)

می‌نیارد یاد کین دنیا چو خواب ** می‌فرو پوشد چو اختر را سحاب

Çünkü bulutun yıldızları örttüğü gibi, uykuda, o eski vatanını hatırından çıkartır. (T.M.)

خاصه چندین شهرها را کوفته ** گردها از درک او ناروفته

Hususiyle ruh, bu âleme gelinceye kadar birçok makama ayak basmıştır ki, o makamların tozu, hala onun idrakinden silinmemiştir.(T.M.)

اجتهاد گرم ناکرده که تا ** دل شود صاف و ببیند ماجرا 3635

İnsan, başından geçenleri bilmek için, sıkı bir azimle işe girişip gönlünü arıtmamıştır ki! (T.M.)

سر برون آرد دلش از بخش راز ** اول و آخر ببیند چشم باز

Mücahade ile bir ruhun kalbi, esrar penceresinden başını çıkarır da, açılan gözü, evveli ve ahiri görür. (T.M.)

اطوار و منازل خلقت آدمی از ابتدا

آمده اول به اقلیم جماد ** وز جمادی در نباتی اوفتاد

Ruh-i insanî, evvela “Cemat” mertebesine geldi, oradan “Nebatat” mertebesine intikal etti. (T.M.)

سالها اندر نباتی عمر کرد ** وز جمادی یاد ناورد از نبرد

Yıllarca “Nebatat” âleminde yaşadı da, “Cemat” âleminde bulunduğunu hatırlamadı. Hatta “Cemat” ile harbetti. (T.M.)