این همی‌گفت و دل او می‌طپید ** از برای آن ایاز بی ندید

Dedi ama eşi olmayan Eyaz için de içi titremekteydi.

که منم کین بر زبانم می‌رود ** این جفاگر بشنود او چون شود 1990

Bunları ben mi söylüyorum? Bu sözleri duysa ne hale gelir? Diyordu.

باز می‌گوید به حق دین او ** که ازین افزون بود تمکین او

Sonra da diyordu ki: Dini hakki için onun temkini bundan da artıktır.

کی به قذف زشت من طیره شود ** وز غرض وز سر من غافل بود

Benim sitemime kızmaz, benim sözümden alınmaz, maksadımı sırrımı anlar.

مبتلی چون دید تاویلات رنج ** برد بیند کی شود او مات رنج

Bir belaya uğrayan, o dertten perişan olmaz, bir çok tevillerde bulunur.

صاحب تاویل ایاز صابرست ** کو به بحر عاقبتها ناظرست

Eyaz’da sabırlıdır, tevillerde bulunur. O işin sonuna bakar.

هم‌چو یوسف خواب این زندانیان ** هست تعبیرش به پیش او عیان 1995

Yusuf gibi, bu zindandakilerin rüyalarını tabir eder, tabiri onca aşikardır.

خواب خود را چون نداند مرد خیر ** کو بود واقف ز سر خواب غیر

Rüyasını yoramayan başkasının Rüyasını nasıl yorabilir?

گر زنم صد تیغ او را ز امتحان ** کم نگردد وصلت آن مهربان

Ben onu sınasam, Sınama yüzünden ona yüzlerce kılıç vursam yine o merhametli sevgilinin sevgisi eksilmez.

داند او که آن تیغ بر خود می‌زنم ** من ویم اندر حقیقت او منم

Bilir ki o kılıcı kendime vuruyorum. Çünkü ben oyum hakikatte o da ben.

بیان اتحاد عاشق و معشوق از روی حقیقت اگر چه متضادند از روی آنک نیاز ضد بی‌نیازیست چنان که آینه بی‌صورتست و ساده است و بی‌صورتی ضد صورتست ولکن میان ایشان اتحادیست در حقیقت کی شرح آن درازست و العاقل یکفیه الاشاره

Niyaz, nazın zahiren zıddıdır, fakat hakikatte aşıkla maşuk, görünüşte zıt olmakla beraber birdir. Nitekim aynanın sureti yoktur, suretsizlik de suretin zıddıdır. Fakat aynayla suret arasında hakikatte birlik vardır. Bunu anlatmak uzun sürer. Aklı olana bir işaret yeter.