جمله را رزاق روزی می‌دهد ** قسمت هر یک به پیشش می‌نهد
Rızık verici Tanrı, herkese kısmetini vermededir. Herkesin kısmetini, önüne koymadadır.
رزق آید پیش هر که صبر جست ** رنج کوششها ز بی‌صبری تست
Kim sabrederse rızkı gelir yetişir. Çalışıp çabalama zahmetine düşmen senin sabırsızlığındandır dedi.
جواب گفتن روبه خر را
Tilkinin eşeğe cevabı
گفت روبه آن توکل نادرست ** کم کسی اندر توکل ماهرست
Tilki dedi ki: Tanrı'ya dayanma, nadir bulunur. Bu dayanmada mahir olanlar, pek az kimselerdir.
گرد نادر گشتن از نادانی است ** هر کسی را کی ره سلطانی است
Nadir şeyin etrafında dönüp dolaşmak, bilgisizlikten ileri gelir. Herkes, nerden padişahlığa yol bulacak?
چون قناعت را پیمبر گنج گفت ** هر کسی را کی رسد گنج نهفت 2395
Peygamber, kanaate hazine demiştir. Gizli hazineyi herkes, elde edebilir mi?
حد خود بشناس و بر بالا مپر ** تا نیفتی در نشیب شور و شر
Haddini bil de yukarlarda uçma. Uçma da kötülük çukuruna düşme!
جواب گفتن خر روباه را
Eşeğin, tilkiye cevap vermesi
گفت این معکوس می‌گویی بدان ** شور و شر از طمع آید سوی جان
Eşek, bunu ters söylüyorsun dedi, bil ki kötülük, insana tamahtan gelir.
از قناعت هیچ کس بی‌جان نشد ** از حریصی هیچ کس سلطان نشد
Kanaatten hiç kimse ölmedi, hırsla da hiç kimse padişah olmadı.
نان ز خوکان و سگان نبود دریغ ** کسپ مردم نیست این باران و میغ
Tanrı, ekmeği domuzlarla köpeklerden bile esirgemiyor. Şu bulut ve yağmur, insanların kazancı değil ya.
آنچنان که عاشقی بر زرق زار ** هست عاشق رزق هم بر رزق‌خوار 2400
Sen nasıl rızıka düşkün bir âşıksan rızık da rızık yiyene öyle düşkün bir âşıktır.
در تقریر معنی توکل حکایت آن زاهد کی توکل را امتحان می‌کرد از میان اسباب و شهر برون آمد و از قوارع و ره‌گذر خلق دور شد و ببن کوهی مهجوری مفقودی در غایت گرسنگی سر بر سر سنگی نهاد و خفت و با خود گفت توکل کردم بر سبب‌سازی و رزاقی تو و از اسباب منقطع شدم تا ببینم سببیت توکل را
Tanrı'ya dayanma münasebetiyle bu dayancı denemek istiyen ve sebepleri bırakıp şehirden ve halkın geçeceği yerlerden uzaklaşarak bir dağ eteğine giden, açlıktan basını bir taşa koyan ve içinden Yarabbi, senin sebep yaratmana ve rızık vericiliğine dayandım, sebepleri bıraktım. Bu suretle sana dayanmanın sebep halk etmesini de göreyim diyen zahidin hikâyesi