اختیاری هست در ظلم و ستم ** من ازین شیطان و نفس این خواستم

Zulümde de ihtiyarımız vardır, sitemde de. Ben, bu Şeytanla nefisten bunu kastettim.

اختیار اندر درونت ساکنست ** تا ندید او یوسفی کف را نخست 2975

İhtiyar, senin içindedir. O, bir Yusuf görmedikçe elini uzatamaz.

اختیار و داعیه در نفس بود ** روش دید آنگه پر و بالی گشود

İhtiyar ve dilek, nefistedir. Dilediği şeyin yüzünü görür de ondan sonra kol kanad açar.

سگ بخفته اختیارش گشته گم ** چون شکنبه دید جنبانید دم

Köpek uyumuş ama ihtiyarı kayboldu sanma. İşkembeyi gördü mü kuyruğunu sallamaya başlar.

اسپ هم حو حو کند چون دید جو ** چون بجنبد گوشت گربه کرد مو

At da arpa gördü mü kişnemeye koyulur; kedi de etin oynadığını görünce miyavlamaya başlar.

دیدن آمد جنبش آن اختیار ** هم‌چو نفخی ز آتش انگیزد شرار

İhtiyarın harekete gelmesine sebep görüştür, ateşten kıvılcım çıkaranın körük olduğu gibi.

پس بجنبد اختیارت چون بلیس ** شد دلاله آردت پیغام ویس 2980

Şu halde ihtiyarın, İblis gibi seni oynatır. Sana vasıtalık eder, Vis'in selâmını, haberini getirir.

چونک مطلوبی برین کس عرضه کرد ** اختیار خفته بگشاید نورد

Dilediği bir şeyi adama gösterdi mi, uyumuş olan ihtiyar, derhal gözünü açar.

وآن فرشته خیرها بر رغم دیو ** عرضه دارد می‌کند در دل غریو

Melekler de Şeytanın inadına gönlüne feryatlar salar.

تا بجنبد اختیار خیر تو ** زانک پیش از عرضه خفتست این دو خو

Bu suretle hayra olan ihtiyarını harekete getirmek ister. Çünkü bu göstermeden önce sende şu iki huy da uykudadır.