طبع مسکینت مجصص از هنر ** هم‌چو نخل موم بی‌برگ و ثمر
Senin de yoksul tabiatın hünerlerle kireçlenmiş, bezenmiştir ama mumdan yapılan nahle benzer; ne yaprağı vardır, ne meyva verir!
در بیان آنک لطف حق را همه کس داند و قهر حق را همه کس داند و همه از قهر حق گریزانند و به لطف حق در آویزان اما حق تعالی قهرها را در لطف پنهان کرد و لطفها را در قهر پنهان کرد نعل بازگونه و تلبیس و مکرالله بود تا اهل تمیز و ینظر به نور الله از حالی‌بینان و ظاهربینان جدا شوند کی لیبلوکم ایکم احسن عملا
Allahnın lütfunu ve kahrını herkes bilir, kahrından kaçar lütfuna yapışır ama ulu Allah kahırları lütuf içinde, lütufları da kahır içinde gizlemiştir. Bu tersine çakılmış nal ve Allah’nın mekridir. Bu suretle işi ayırt edenler ve Allah’nın nurıyle bakıp görenler, hali görenler ve görünüşe aldananlardan ayrılır. Allah “hanginiz daha iyi iş yapacak diye imtihan eder” buyurmuştur.
گفت درویشی به درویشی که تو ** چون بدیدی حضرت حق را بگو 420
Bir derviş bir dervişe “Allah’yı nasıl gördün, söyle” dedi.
گفت بی‌چون دیدم اما بهر قال ** بازگویم مختصر آن را مثال
Derviş dedi: Neliksiz, niteliksiz gördüm. Fakat söze getirebilmek için onu kısa bir örnekle anlatayım.
دیدمش سوی چپ او آذری ** سوی دست راست جوی کوثری
Gördüm ki sol yanında bir ateş, sağ yanında da bir kevser ırmağı vardı.
سوی چپش بس جهان‌سوز آتشی ** سوی دست راستش جوی خوشی
Solunda cihanı yakıp yandıran müthiş bir ateş, sağında güzelim bir ırmak.
سوی آن آتش گروهی برده دست ** بهر آن کوثر گروهی شاد و مست
Bir kısım halk o ateşe el atmış, bir kısım halkta o kevsere ulaşacağından neşeli ve sarhoş.
لیک لعب بازگونه بود سخت ** پیش پای هر شقی و نیکبخت 425
Fakat bu, her kötü kişiyle her bahtı yaver olanı şaşırtacak pek aykırı ve acayip bir oyundu.
هر که در آتش همی رفت و شرر ** از میان آب بر می‌کرد سر
Kim o ateşe, kıvılcıma atılıyorsa öbür yandaki sudan baş çıkarıyordu.
هر که سوی آب می‌رفت از میان ** او در آتش یافت می‌شد در زمان
Kim suya atılıyorsa derhal kendisini ateş içinde buluyordu.
هر که سوی راست شد و آب زلال ** سر ز آتش بر زد از سوی شمال
Kim sağ yana gidiyor, o güzelim suya dalıyorsa sol taraftaki ateş içinden baş göstermedeydi.