گفت چون باشد سگی کوری پلید ** جست او از خواب خود را شیر دید

Hilâl dedi ki: Kör ve pis bir köpek, uykudan sıçrayıp kalkar da kendisini aslan olmuş görünce ne hale gelir?

نه چنان شیری که کس تیرش زند ** بل ز بیمش تیغ و پیکان بشکند 1190

Fakat okla vurulan aslan gibi bir aslan değil, korkusundan kılıçların temrenlerin kırıldığı bir aslan!

کور بر اشکم رونده هم‌چو مار ** چشمها بگشاد در باغ و بهار

Yılan gibi karnı üstünde sürünüp giden bir körün gözü açılır, bağı, baharı görürse ne olur?

چون بود آن چون که از چونی رهید ** در حیاتستان بی‌چونی رسید

Mahiyet ve keyfiyetten kurtulan, keyfiyetsizliğin ebedi hayat yurduna ulaşan birisi nasıl olur?

گشت چونی‌بخش اندر لامکان ** گرد خوانش جمله چونها چون سگان

Mekansızlık yurduna mahiyet ve keyfiyet bağışlayan bir hale gelir, bütün keyfiyet ve mahiyetler, köpekler gibi sofrasının etrafına toplanırsa.

او ز بی‌چونی دهدشان استخوان ** در جنابت تن زن این سوره مخوان

Keyfiyetsizlik âleminden onlara kemik verirse ne olur? Cenabetken sus, bu sûreyi okuma.

تا ز چونی غسل ناری تو تمام ** تو برین مصحف منه کف ای غلام 1195

Keyfiyetten gusül edip, tamamı ile yıkanıp arınmadıkça sen bu musafa dokunma oğlum.

گر پلیدم ور نظیفم ای شهان ** این نخوانم پس چه خوانم در جهان

Fakat ey padişahlar, pis olayım, temiz olayım, âlemde bunu okumayayım da neyi okuyayım?

تو مرا گویی که از بهر ثواب ** غسل ناکرده مرو در حوض آب

Sen bana sevaba girmem için diyorsun ki yıkanıp arınmadan su havuzuna girme.

از برون حوض غیر خاک نیست ** هر که او در حوض ناید پاک نیست

Fakat havuzun dışında topraktan başka bir şey yok. Havuza girmeyen temizlenemiyor.