این همه چون و چگونه چون زبد ** بر سر دریای بی‌چون می‌طپد

Bütün bu keyfiyetler, köpük gibi denizin üstünde oynar durur.

ضد و ندش نیست در ذات و عمل ** زان بپوشیدند هستیها حلل

Fakat denizin zatında da bir zıttı, bir ortağı benzeri yoktur, işinde de. Varlıklar, varlık libaslarını ondan giyerler.

ضد ضد را بود و هستی کی دهد ** بلک ازو بگریزد و بیرون جهد

Zıt, kendisine zıt olan şeye nasıl olur da varlık verir? Onu yaratması şöyle dursun belki ondan kaçar, uzaklaşır.

ند چه بود مثل مثل نیک و بد ** مثل مثل خویشتن را کی کند 1620

Eş ne demektir? Misil demektir, iyinin kötünün misli. Misil kendisine misil yaratır mı hiç?

چونک دو مثل آمدند ای متقی ** این چه اولیتر از آن در خالقی

Ey Allahdan korkup çekinen, Allah, birbirine benzer, birbirinin misli iki varlık olsa yaratıcılıkta bu, neden öbürüne üstün olsun yani?

بر شمار برگ بستان ند و ضد ** چون کفی بر بحر بی‌ضدست و ند

Bir bahçedeki yapraklar kadar birbirine eş ve zıt varlık olsa onlar, yine zıttı ve eşi olmayan denizin köpüklerine benzerler.

بی‌چگونه بین تو برد و مات بحر ** چون چگونه گنجد اندر ذات بحر

Denizin bu zıt görünüşlerini,bu sayısız tecellilerini , keyfiyetsiz olarak gör. Denizin varlığına keyfiyet nasıl sığar?

کمترین لعبت او جان تست ** این چگونه و چون جان کی شد درست

Onun en aşağı oyunu, canındır. Bu nelik ve nitelik cana nasıl sığar? Can nasıldır, nicedir diyebilir misin?

پس چنان بحری که در هر قطر آن ** از بدن ناشی‌تر آمد عقل و جان 1625

Peki, her katradaki akıl ve can bile bedene bigâne olan böyle bir deniz,

کی بگنجد در مضیق چند و چون ** عقل کل آنجاست از لا یعلمون

Nasıl olur da sayı ve keyfiyetin daracık sahasına sığar? Aklıkül bile orada bilmeyenler arasına katılmıştır.