تا که گفتارت ز حال تو بود ** سیر تو با پر و بال تو بود

تا که گفتارت ز حال تو بود ** سیر تو با پر و بال تو بود 4665

Sözün, senin halin olursa kendi kanadlarınla uçar, gezersin.

صید گیرد تیر هم با پر غیر ** لاجرم بی‌بهره است از لحم طیر

Ok da başkasının kanadiyle av tutar. O yüzden de kuş etinden nahibi yoktur.

باز صید آرد به خود از کوهسار ** لاجرم شاهش خوراند کبک و سار

Doğan kuşu, dağlıklardan av getirir. Fakat getirdiği ceylanı, çil kuşunu padişaha yedirir.

منطقی کز وحی نبود از هواست ** هم‌چو خاکی در هوا و در هباست

Vahiyden olmayan söz, heva ve hevestendir. Topraktan yaratılanlar gibi havaya, zerre zerre dağılır, biter.

گر نماید خواجه را این دم غلط ** ز اول والنجم بر خوان چند خط

Eğer bu söz, sana yanlış görünürse "Vennecmi" suresinin evvelinden birkaç satır okuyuver.

تا که ما ینطق محمد عن هوی ** ان هو الا بوحی احتوی 4670

Oku da Muhammed'in, heva ve hevesinden konuşmadığını, onun her sözünün, ancak vahiy olduğunu anla.

احمدا چون نیستت از وحی یاس ** جسمیان را ده تحری و قیاس

Ey Ahmed, mademki vahiyden meyus değilsin, bu araştırmayı, bu kıyası bedene mensup olanlara bırak.

کز ضرورت هست مرداری حلال ** که تحری نیست در کعبه‌ی وصال

Murdar, zaruret vakti helâl olur. Vuslat kâbesi ortadayken kıble aranmaz.

بی‌تحری و اجتهادات هدی ** هر که بدعت پیشه گیرد از هوی

Fakat araştırmadan, doğru bir ictihatta bulunmadan heva ve hevesine uyarak bid'ate kapılanı,

هم‌چو عادش بر برد باد و کشد ** نه سلیمانست تا تختش کشد

Yel, Ad gibi kapar, öldürür. O, Süleyman değildir ki onun tahtını götürsün!