-
باد که را ز آب جو چون وا کند ** آب یک‌رنگی خود پیدا کند
- Yel, derenin üzerindeki saman çöplerini temizledi mi su, tek renkliliğini meydana çıkarır.
-
شاخهای تازه‌ی مرجان ببین ** میوه‌های رسته ز آب جان ببین 70
- Sen Mesnevide ter-ü taze mercan dallarını gör, can suyundan bitmiş meyveleri seyret.
-
چون ز حرف و صوت و دم یکتا شود ** آن همه بگذارد و دریا شود
- Söz, harften, sesten ve soluktan ayrıldı mı hepsini bırakır, deniz kesilir.
-
حرف‌گو و حرف‌نوش و حرفها ** هر سه جان گردند اندر انتها
- Harfi söyleyen de, duyan da, hattâ harfler de, bu üçü de sonunda can olur.
-
نان‌دهنده و نان‌ستان و نان‌پاک ** ساده گردند از صور گردند خاک
- Ekmek veren, ekmek alan ve pak ekmek, suretlerden kurtulur, toprak olur.
-
لیک معنیشان بود در سه مقام ** در مراتب هم ممیز هم مدام
- Fakat mânaları, yine birbirinden ayrı olarak ve daimî bir surette üç makamdadır.
-
خاک شد صورت ولی معنی نشد ** هر که گوید شد تو گویش نه نشد 75
- Suret toprak olur ama mâna olmaz. Kim, olur derse de ki: Hayır buna imkân yok.
-
در جهان روح هر سه منتظر ** گه ز صورت هارب و گه مستقر
- Ruh âleminde gâh suretten kaçarak, gâh surete bürünerek üçü de beklerler.
-
امر آید در صور رو در رود ** باز هم از امرش مجرد می‌شود
- Suretlere gidin diye emir gelir, giderler. Yine onun emri ile suretlerden ayrılırlar.
-
پس له الخلق و له الامرش بدان ** خلق صورت امر جان راکب بر آن
- Hâsılı “Halk da onundur, emir de” sırrını bil. Halk, surettir, emir de o surete binen can.