گفت آن شیر اندر این چه ساکن است ** اندر این قلعه ز آفات ایمن است‌‌

قعر چه بگزید هر کی عاقل است ** ز آن که در خلوت صفاهای دل است‌‌

ظلمت چه به که ظلمتهای خلق ** سر نبرد آن کس که گیرد پای خلق‌‌ 1300

گفت پیش آ زخمم او را قاهر است ** تو ببین کان شیر در چه حاضر است‌‌

گفت من سوزیده‌‌ام ز آن آتشی ** تو مگر اندر بر خویشم کشی‌‌

تا بپشت تو من ای کان کرم ** چشم بگشایم به چه در بنگرم‌‌

نظر کردن شیر در چاه و دیدن عکس خود را و آن خرگوش را

چون که شیر اندر بر خویشش کشید ** در پناه شیر تا چه می‌‌دوید

چون که در چه بنگریدند اندر آب ** اندر آب از شیر و او در تافت تاب‌‌ 1305

شیر عکس خویش دید از آب تفت ** شکل شیری در برش خرگوش زفت‌‌

چون که خصم خویش را در آب دید ** مر و را بگذاشت و اندر چه جهید

در فتاد اندر چهی کاو کنده بود ** ز آن که ظلمش در سرش آینده بود

چاه مظلم گشت ظلم ظالمان ** این چنین گفتند جمله عالمان‌‌

هر که ظالمتر چهش با هول‌‌تر ** عدل فرموده ست بدتر را بتر 1310

ای که تو از ظلم چاهی می‌‌کنی ** دان که بهر خویش دامی می‌‌کنی‌‌

گرد خود چون کرم پیله بر متن ** بهر خود چه می‌‌کنی اندازه کن‌‌

مر ضعیفان را تو بی‌‌خصمی مدان ** از نبی ذا جاء نصر الله خوان‌‌

گر تو پیلی خصم تو از تو رمید ** نک جزا طیرا ابابیلت رسید

گر ضعیفی در زمین خواهد امان ** غلغل افتد در سپاه آسمان‌‌ 1315

گر بدندانش گزی پر خون کنی ** درد دندانت بگیرد چون کنی‌‌

شیر خود را دید در چه وز غلو ** خویش را نشناخت آن دم از عدو

عکس خود را او عدوی خویش دید ** لا جرم بر خویش شمشیری کشید

ای بسا ظلمی که بینی از کسان ** خوی تو باشد در ایشان ای فلان‌‌

اندر ایشان تافته هستی تو ** از نفاق و ظلم و بد مستی تو 1320

آن تویی و آن زخم بر خود می‌‌زنی ** بر خود آن دم تار لعنت می‌‌تنی‌‌

در خود آن بد را نمی‌‌بینی عیان ** ور نه دشمن بودیی خود را به جان‌‌

حمله بر خود می‌‌کنی ای ساده مرد ** همچو آن شیری که بر خود حمله کرد

چون به قعر خوی خود اندر رسی ** پس بدانی کز تو بود آن ناکسی‌‌

شیر را در قعر پیدا شد که بود ** نقش او آن کش دگر کس می‌‌نمود 1325

هر که دندان ضعیفی می‌‌کند ** کار آن شیر غلط بین می‌‌کند

ای بدیده عکس بد بر روی عم ** بد نه عم است آن تویی از خود مرم‌‌

مومنان آیینه‌‌ی همدیگرند ** این خبر می‌‌از پیمبر آورند

پیش چشمت داشتی شیشه‌‌ی کبود ** ز آن سبب عالم کبودت می‌‌نمود

گر نه کوری این کبودی دان ز خویش ** خویش را بد گو، مگو کس را تو بیش‌‌ 1330

مومن ار ینظر بنور الله نبود ** غیب مومن را برهنه چون نمود

چون که تو ینظر بنار الله بدی ** در بدی از نیکویی غافل شدی‌‌

اندک اندک آب بر آتش بزن ** تا شود نار تو نور ای بو الحزن‌‌

تو بزن یا ربنا آب طهور ** تا شود این نار عالم جمله نور

آب دریا جمله در فرمان تست ** آب و آتش ای خداوند آن تست‌‌ 1335

گر تو خواهی آتش آب خوش شود ** ور نخواهی آب هم آتش شود

این طلب در ما هم از ایجاد تست ** رستن از بی‌‌داد یا رب داد تست‌‌

بی‌‌طلب تو این طلب‌‌مان داده‌‌ای ** گنج احسان بر همه بگشاده‌‌ای‌‌

مژده بردن خرگوش سوی نخجیران که شیر در چاه افتاد

چون که خرگوش از رهایی شاد گشت ** سوی نخجیران دوان شد تا به دشت‌‌

شیر را چون دید در چه کشته زار ** چرخ می‌‌زد شادمان تا مرغزار 1340

دست می‌‌زد چون رهید از دست مرگ ** سبز و رقصان در هوا چون شاخ و برگ‌‌

شاخ و برگ از حبس خاک آزاد شد ** سر بر آورد و حریف باد شد

برگها چون شاخ را بشکافتند ** تا به بالای درخت اشتافتند

با زبان شطاه شکر خدا ** می‌‌سراید هر بر و برگی جدا

که بپرورد اصل ما را ذو العطا ** تا درخت استغلظ آمد و استوی‌‌ 1345

جانهای بسته اندر آب و گل ** چون رهند از آب و گلها شاد دل‌‌

در هوای عشق حق رقصان شوند ** همچو قرص بدر بی‌‌نقصان شوند