او نکشتش از برای طبع شاه ** تا نیامد امر و الهام اله‌‌

آن پسر را کش خضر ببرید حلق ** سر آن را درنیابد عام خلق‌‌

آن که از حق یابد او وحی و جواب ** هر چه فرماید بود عین صواب‌‌ 225

آن که جان بخشد اگر بکشد رواست ** نایب است و دست او دست خداست‌‌

همچو اسماعیل پیشش سر بنه ** شاد و خندان پیش تیغش جان بده‌‌

تا بماند جانت خندان تا ابد ** همچو جان پاک احمد با احد

عاشقان جام فرح آن گه کشند ** که به دست خویش خوبانشان کشند

شاه آن خون از پی شهوت نکرد ** تو رها کن بد گمانی و نبرد 230

تو گمان بردی که کرد آلودگی ** در صفا غش کی هلد پالودگی‌‌

بهر آن است این ریاضت وین جفا ** تا بر آرد کوره از نقره جفا

بهر آن است امتحان نیک و بد ** تا بجوشد بر سر آرد زر زبد

گر نبودی کارش الهام اله ** او سگی بودی دراننده نه شاه‌‌

پاک بود از شهوت و حرص و هوا ** نیک کرد او لیک نیک بد نما 235

گر خضر در بحر کشتی را شکست ** صد درستی در شکست خضر هست‌‌

وهم موسی با همه نور و هنر ** شد از آن محجوب، تو بی‌‌پر مپر

آن گل سرخ است تو خونش مخوان ** مست عقل است او تو مجنونش مخوان‌‌

گر بدی خون مسلمان کام او ** کافرم گر بردمی من نام او

می‌‌بلرزد عرش از مدح شقی ** بد گمان گردد ز مدحش متقی‌‌ 240

شاه بود و شاه بس آگاه بود ** خاص بود و خاصه‌‌ی الله بود

آن کسی را کش چنین شاهی کشد ** سوی بخت و بهترین جاهی کشد

گر ندیدی سود او در قهر او ** کی شدی آن لطف مطلق قهر جو

بچه می‌‌لرزد از آن نیش حجام ** مادر مشفق در آن غم شاد کام‌‌

نیم جان بستاند و صد جان دهد ** آن چه در وهمت نیاید آن دهد 245

تو قیاس از خویش می‌‌گیری و لیک ** دور دور افتاده‌‌ای بنگر تو نیک‌‌

حکایت بقال و طوطی و روغن ریختن طوطی در دکان‌‌

بود بقالی و وی را طوطیی ** خوش نوایی سبز و گویا طوطیی‌‌

بر دکان بودی نگهبان دکان ** نکته گفتی با همه سوداگران‌‌

در خطاب آدمی ناطق بدی ** در نوای طوطیان حاذق بدی‌‌

جست از سوی دکان سویی گریخت ** شیشه‌‌های روغن گل را بریخت‌‌ 250

از سوی خانه بیامد خواجه‌‌اش ** بر دکان بنشست فارغ خواجه‌‌وش‌‌

دید پر روغن دکان و جامه چرب ** بر سرش زد گشت طوطی کل ز ضرب‌‌

روزکی چندی سخن کوتاه کرد ** مرد بقال از ندامت آه کرد

ریش بر می‌‌کند و می‌‌گفت ای دریغ ** کافتاب نعمتم شد زیر میغ‌‌

دست من بشکسته بودی آن زمان ** که زدم من بر سر آن خوش زبان‌‌ 255

هدیه‌‌ها می‌‌داد هر درویش را ** تا بیابد نطق مرغ خویش را

بعد سه روز و سه شب حیران و زار ** بر دکان بنشسته بد نومید وار

می‌‌نمود آن مرغ را هر گون شگفت ** تا که باشد کاندر آید او بگفت‌‌

جولقیی سر برهنه می‌‌گذشت ** با سر بی‌‌مو چو پشت طاس و طشت‌‌

طوطی اندر گفت آمد در زمان ** بانگ بر درویش زد که هی فلان‌‌ 260

از چه ای کل با کلان آمیختی ** تو مگر از شیشه روغن ریختی‌‌

از قیاسش خنده آمد خلق را ** کو چو خود پنداشت صاحب دلق را

کار پاکان را قیاس از خود مگیر ** گر چه ماند در نبشتن شیر و شیر

جمله عالم زین سبب گمراه شد ** کم کسی ز ابدال حق آگاه شد

همسری با انبیا برداشتند ** اولیا را همچو خود پنداشتند 265

گفته اینک ما بشر ایشان بشر ** ما و ایشان بسته‌‌ی خوابیم و خور

این ندانستند ایشان از عمی ** هست فرقی در میان بی‌‌منتها

هر دو گون زنبور خوردند از محل ** لیک شد ز ان نیش و زین دیگر عسل‌‌

هر دو گون آهو گیا خوردند و آب ** زین یکی سرگین شد و ز ان مشک ناب‌‌

هر دو نی خوردند از یک آب خور ** این یکی خالی و آن پر از شکر 270

صد هزاران این چنین اشباه بین ** فرقشان هفتاد ساله راه بین‌‌

این خورد گردد پلیدی زو جدا ** آن خورد گردد همه نور خدا