بنده بر وفق تو دل افروخته ست ** هر چه گویی پخت گوید سوخته ست‌‌

من سپاناخ تو با هر چم پزی ** یا ترش با یا که شیرین می‌‌سزی‌‌

کفر گفتم نک به ایمان آمدم ** پیش حکمت از سر جان آمدم‌‌ 2410

خوی شاهانه‌‌ی ترا نشناختم ** پیش تو گستاخ خر در تاختم‌‌

چون ز عفو تو چراغی ساختم ** توبه کردم اعتراض انداختم‌‌

می‌‌نهم پیش تو شمشیر و کفن ** می‌‌کشم پیش تو گردن را بزن‌‌

از فراق تلخ می‌‌گویی سخن ** هر چه خواهی کن و لیکن این مکن‌‌

در تو از من عذر خواهی هست سر ** با تو بی‌‌من او شفیعی مستمر 2415

عذر خواهم در درونت خلق تست ** ز اعتماد او دل من جرم جست‌‌

رحم کن پنهان ز خود ای خشمگین ** ای که خلقت به ز صد من انگبین‌‌

زین نسق می‌‌گفت با لطف و گشاد ** در میانه گریه‌‌ای بر وی فتاد

گریه چون از حد گذشت و های های ** زو که بی‌‌گریه بد او خود دل ربای‌‌

شد از آن باران یکی برقی پدید ** زد شراری در دل مرد وحید 2420

آن که بنده‌‌ی روی خوبش بود مرد ** چون بود چون بندگی آغاز کرد

آن که از کبرش دلت لرزان بود ** چون شوی چون پیش تو گریان شود

آن که از نازش دل و جان خون بود ** چون که آید در نیاز او چون بود

آن که در جور و جفایش دام ماست ** عذر ما چه بود چو او در عذر خاست‌‌

زين للناس حق آراسته ست ** ز آن چه حق آراست چون دانند جست‌‌ 2425

چون پی یسکن الیهاش آفرید ** کی تواند آدم از حوا برید

رستم زال ار بود وز حمزه بیش ** هست در فرمان اسیر زال خویش‌‌

آن که عالم مست گفتش آمدی ** کلمینی یا حمیراء می‌‌زدی‌‌

آب غالب شد بر آتش از نهیب ** آتشش جوشد چو باشد در حجاب‌‌

چون که دیگی حایل آید هر دو را ** نیست کرد آن آب را کردش هوا 2430

ظاهرا بر زن چو آب ار غالبی ** باطنا مغلوب و زن را طالبی‌‌

این چنین خاصیتی در آدمی است ** مهر حیوان را کم است آن از کمی است‌‌

در بیان این خبر که انهن یغلبن العاقل و یغلبهن الجاهل‌‌

گفت پیغمبر که زن بر عاقلان ** غالب آید سخت و بر صاحب دلان‌‌

باز بر زن جاهلان چیره شوند ** ز آن که ایشان تند و بس خیره روند

کم بودشان رقت و لطف و وداد ** ز آن که حیوانی است غالب بر نهاد 2435

مهر و رقت وصف انسانی بود ** خشم و شهوت وصف حیوانی بود

پرتو حق است آن معشوق نیست ** خالق است آن گوییا مخلوق نیست‌‌

تسلیم کردن مرد خود را به آن چه التماس زن بود از طلب معیشت و آن اعتراض زن را اشارت حق دانستن: بنزد عقل هر داننده‌‌ای هست که با گردنده گرداننده‌‌ای هست‌‌

مرد ز آن گفتن پشیمان شد چنان ** کز عوانی ساعت مردن عوان‌‌

گفت خصم جان جان چون آمدم ** بر سر جان من لگدها چون زدم‌‌

چون قضا آید فرو پوشد بصر ** تا نداند عقل ما پا را ز سر 2440

چون قضا بگذشت خود را می‌‌خورد ** پرده بدریده گریبان می‌‌درد

مرد گفت ای زن پشیمان می‌‌شوم ** گر بدم کافر مسلمان می‌‌شوم‌‌

من گنه‌‌کارم توام رحمی بکن ** بر مکن یک بارگیم از بیخ و بن‌‌

کافر پیر ار پشیمان می‌‌شود ** چون که عذر آرد مسلمان می‌‌شود

حضرت پر رحمت است و پر کرم ** عاشق او هم وجود و هم عدم‌‌ 2445

کفر و ایمان عاشق آن کبریا ** مس و نقره بنده‌‌ی آن کیمیا

در بیان آن که موسی و فرعون هر دو مسخر مشیت‌‌اند چنان که زهر و پادزهر و ظلمات و نور و مناجات کردن فرعون به خلوت تا ناموس نشکند

موسی و فرعون معنی را رهی ** ظاهر آن ره دارد و این بی‌‌رهی‌‌

روز موسی پیش حق نالان شده ** نیم شب فرعون گریان آمده‌‌

کاین چه غل است ای خدا بر گردنم ** ور نه غل باشد که گوید من منم‌‌

ز آن که موسی را منور کرده‌‌ای ** مر مرا ز آن هم مکدر کرده‌‌ای‌‌ 2450

ز آن که موسی را تو مه رو کرده‌‌ای ** ماه جانم را سیه رو کرده‌‌ای‌‌

بهتر از ماهی نبود استاره‌‌ام ** چون خسوف آمد چه باشد چاره‌‌ام‌‌

نوبتم گر رب و سلطان می‌‌زنند ** مه گرفت و خلق پنگان می‌‌زنند

می‌‌زنند آن طاس و غوغا می‌‌کنند ** ماه را ز آن زخمه رسوا می‌‌کنند

من که فرعونم ز شهرت وای من ** زخم طاس آن ربی الاعلای من‌‌ 2455

خواجه‌‌تاشانیم اما تیشه‌‌ات ** می‌‌شکافد شاخ را در بیشه‌‌ات‌‌

باز شاخی را موصل می‌‌کند ** شاخ دیگر را معطل می‌‌کند