گرگ و روبه را طمع بود اندر آن ** که رود قسمت به عدل خسروان‌‌

عکس طمع هر دوشان بر شیر زد ** شیر دانست آن طمعها را سند

هر که باشد شیر اسرار و امیر ** او بداند هر چه اندیشد ضمیر

هین نگه دار ای دل اندیشه جو ** دل ز اندیشه‌‌ی بدی در پیش او

داند و خر را همی‌‌راند خموش ** در رخت خندد برای روی‌‌پوش‌‌ 3030

شیر چون دانست آن وسواسشان ** وانگفت و داشت آن دم پاسشان‌‌

لیک با خود گفت بنمایم سزا ** مر شما را ای خسیسان گدا

مر شما را بس نیامد رای من ** ظنتان این است در اعطای من‌‌

ای عقول و رایتان از رای من ** از عطاهای جهان آرای من‌‌

نقش با نقاش چه سگالد دگر ** چون سگالش اوش بخشید و خبر 3035

این چنین ظن خسیسانه به من ** مر شما را بود ننگان زمن‌‌

ظانین بالله ظن السوء را ** گر نبرم سر بود عین خطا

وارهانم چرخ را از ننگتان ** تا بماند بر جهان این داستان‌‌

شیر با این فکر می‌‌زد خنده فاش ** بر تبسمهای شیر ایمن مباش‌‌

مال دنیا شد تبسمهای حق ** کرد ما را مست و مغرور و خلق‌‌ 3040

فقر و رنجوری به استت ای سند ** کان تبسم دام خود را بر کند

امتحان کردن شیر گرگ را و گفتن که پیش آی ای گرگ بخش کن صیدها را میان ما

گفت شیر ای گرگ این را بخش کن ** معدلت را نو کن ای گرگ کهن‌‌

نایب من باش در قسمت‌‌گری ** تا پدید آید که تو چه گوهری‌‌

گفت ای شه گاو وحشی بخش تست ** آن بزرگ و تو بزرگ و زفت و چست‌‌

بز مرا که بز میانه ست و وسط ** روبها خرگوش بستان بی‌‌غلط 3045

شیر گفت ای گرگ چون گفتی بگو ** چون که من باشم تو گویی ما و تو

گرگ خود چه سگ بود کاو خویش دید ** پیش چون من شیر بی‌‌مثل و ندید

گفت پیش آ ای خری کاو خود بدید ** پیشش آمد پنجه زد او را درید

چون ندیدش مغز و تدبیر رشید ** در سیاست پوستش از سر کشید

گفت چون دید منت از خود نبرد ** این چنین جان را بباید زار مرد 3050

چون نبودی فانی اندر پیش من ** فضل آمد مر ترا گردن زدن‌‌

کل شی‌‌ء هالک جز وجه او ** چون نه‌‌ای در وجه او هستی مجو

هر که اندر وجه ما باشد فنا ** کل شيء هالک نبود جزا

ز آن که در الاست او از لا گذشت ** هر که در الاست او فانی نگشت‌‌

هر که بر در او من و ما می‌‌زند ** رد باب است او و بر لا می‌‌تند 3055

قصه‌‌ی آن کس که در یاری بکوفت از درون گفت کیست گفت منم، گفت چون تو تویی در نمی‌‌گشایم هیچ کس را از یاران نمی‌‌شناسم که او من باشد

آن یکی آمد در یاری بزد ** گفت یارش کیستی ای معتمد

گفت من، گفتش برو هنگام نیست ** بر چنین خوانی مقام خام نیست‌‌

خام را جز آتش هجر و فراق ** کی پزد کی وا رهاند از نفاق‌‌

رفت آن مسکین و سالی در سفر ** در فراق دوست سوزید از شرر

پخته گشت آن سوخته پس باز گشت ** باز گرد خانه‌‌ی همباز گشت‌‌ 3060

حلقه زد بر در به صد ترس و ادب ** تا بنجهد بی‌‌ادب لفظی ز لب‌‌

بانگ زد یارش که بر در کیست آن ** گفت بر درهم تویی ای دلستان‌‌

گفت اکنون چون منی ای من در آ ** نیست گنجایی دو من را در سرا

نیست سوزن را سر رشته دو تا ** چون که یکتایی درین سوزن در آ

رشته را با سوزن آمد ارتباط ** نیست در خور با جمل سم الخیاط 3065

کی شود باریک هستی جمل ** جز به مقراض ریاضات و عمل‌‌

دست حق باید مر آن را ای فلان ** کاو بود بر هر محالی کن فکان‌‌

هر محال از دست او ممکن شود ** هر حرون از بیم او ساکن شود

اکمه و ابرص چه باشد مرده نیز ** زنده گردد از فسون آن عزیز

و آن عدم کز مرده مرده‌‌تر بود ** در کف ایجاد او مضطر بود 3070

کل يوم هو فی شأن بخوان ** مر و را بی‌‌کار و بی‌‌فعلی مدان‌‌

کمترین کاریش هر روز است آن ** کاو سه لشکر را کند این سو روان‌‌

لشکری ز اصلاب سوی امهات ** بهر آن تا در رحم روید نبات‌‌

لشکری ز ارحام سوی خاکدان ** تا ز نر و ماده پر گردد جهان‌‌

لشکری از خاک ز آن سوی اجل ** تا ببیند هر کسی حسن عمل‌‌ 3075