چون فقیر آیید اندر راه راست ** شیر و صید شیر خود آن شماست‌‌

ز آنکه او پاک است و سبحان وصف اوست ** بی‌‌نیاز است او ز نغز و مغز و پوست‌‌ 3140

هر شکار و هر کراماتی که هست ** از برای بندگان آن شه است‌‌

نیست شه را طمع بهر خلق ساخت ** این همه دولت خنک آن کاو شناخت‌‌

آن که دولت آفرید و دو سرا ** ملک دولتها چه کار آید و را

پیش سبحان بس نگه دارید دل ** تا نگردید از گمان بد خجل‌‌

کاو ببیند سر و فکر و جستجو ** همچو اندر شیر خالص تار مو 3145

آن که او بی‌‌نقش ساده سینه شد ** نقشهای غیب را آیینه شد

سر ما را بی‌‌گمان موقن شود ** ز آن که مومن آینه‌‌ی مومن شود

چون زند او نقد ما را بر محک ** پس یقین را باز داند او ز شک‌‌

چون شود جانش محک نقدها ** پس ببیند قلب را و قلب را

نشاندن پادشاهان صوفیان عارف را پیش روی خویش تا چشمشان بدیشان روشن شود

پادشاهان را چنان عادت بود ** این شنیده باشی ار یادت بود 3150

دست چپشان پهلوانان ایستند ** ز آنکه دل پهلوی چپ باشد ببند

مشرف و اهل قلم بر دست راست ** ز آن که علم و خط و ثبت آن دست راست‌‌

صوفیان را پیش رو موضع دهند ** کاینه‌‌ی جان‌‌اند و ز آیینه بهند

سینه صیقلها زده در ذکر و فکر ** تا پذیرد آینه‌‌ی دل نقش بکر

هر که او از صلب فطرت خوب زاد ** آینه در پیش او باید نهاد 3155

عاشق آیینه باشد روی خوب ** صیقل جان آمد و تقوی القلوب‌‌

آمدن مهمان پیش یوسف علیه السلام و تقاضا کردن یوسف از او تحفه و ارمغان‌‌

آمد از آفاق یار مهربان ** یوسف صدیق را شد میهمان‌‌

کآشنا بودند وقت کودکی ** بر وساده‌‌ی آشنایی متکی‌‌

یاد دادش جور اخوان و حسد ** گفت کان زنجیر بود و ما اسد

عار نبود شیر را از سلسله ** نیست ما را از قضای حق گله‌‌ 3160

شیر را بر گردن ار زنجیر بود ** بر همه زنجیر سازان میر بود

گفت چون بودی ز زندان و ز چاه ** گفت همچون در محاق و کاست ماه‌‌

در محاق ار ماه نو گردد دو تا ** نی در آخر بدر گردد بر سما

گر چه دردانه به هاون کوفتند ** نور چشم و دل شد و بیند بلند

گندمی را زیر خاک انداختند ** پس ز خاکش خوشه‌‌ها بر ساختند 3165

بار دیگر کوفتندش ز آسیا ** قیمتش افزود و نان شد جان فزا

باز نان را زیر دندان کوفتند ** گشت عقل و جان و فهم هوشمند

باز آن جان چون که محو عشق گشت ** يعجب الزراع آمد بعد کشت‌‌

این سخن پایان ندارد باز گرد ** تا که با یوسف چه گفت آن نیک مرد

بعد قصه گفتنش گفت ای فلان ** هین چه آوردی تو ما را ارمغان‌‌ 3170

بر در یاران تهی دست ای فتی ** هست چون بی‌‌گندمی در آسیا

حق تعالی خلق را گوید به حشر ** ارمغان کو از برای روز نشر

جئتمونا و فرادی بی‌‌نوا ** هم بدان سان که خلقناکم کذا

هین چه آوردید دست آویز را ** ارمغانی روز رستاخیز را

یا امید باز گشتنتان نبود ** وعده‌‌ی امروز باطلتان نمود 3175

وعده‌‌ی مهمانی‌‌اش را منکری ** پس ز مطبخ خاک و خاکستر بری‌‌

ور نه‌‌ای منکر چنین دست تهی ** در در آن دوست چون پا می‌‌نهی‌‌

اندکی صرفه بکن از خواب و خور ** ارمغان بهر ملاقاتش ببر

شو قلیل النوم مما یهجعون ** باش در اسحار از یستغفرون‌‌

اندکی جنبش بکن همچون جنین ** تا ببخشندت حواس نور بین‌‌ 3180

وز جهان چون رحم بیرون روی ** از زمین در عرصه‌‌ی واسع شوی‌‌

آن که ارض الله واسع گفته‌‌اند ** عرصه‌‌ای دان کانبیا در رفته‌‌اند

دل نگردد تنگ ز آن عرصه‌‌ی فراخ ** نخل تر آن جا نگردد خشک شاخ‌‌

حاملی تو مر حواست را کنون ** کند و مانده می‌‌شوی و سر نگون‌‌

چون که محمولی نه حامل وقت خواب ** ماندگی رفت و شدی بی‌‌رنج و تاب‌‌ 3185

چاشنیی دان تو حال خواب را ** پیش محمولی حال اولیا

اولیا اصحاب کهفند ای عنود ** در قیام و در تقلب هم رقود

می‌‌کشدشان بی‌‌تکلف در فعال ** بی‌‌خبر ذات الیمین ذات الشمال‌‌