مصطفی فرمود کای گبر عنود ** چون سیه گشتی اگر نور از تو بود

مصطفی فرمود کای گبر عنود ** چون سیه گشتی اگر نور از تو بود 3235

گر تو ینبوع الهی بودیی ** این چنین آب سیه نگشودیی‌‌

تا که ناموسش به پیش این و آن ** نشکند بر بست این او را دهان‌‌

اندرون می‌‌سوختش هم زین سبب ** توبه کردن می‌‌نیارست این عجب‌‌

آه می‌‌کرد و نبودش آه سود ** چون در آمد تیغ و سر را در ربود

کرده حق ناموس را صد من حدید ** ای بسا بسته به بند ناپدید 3240

کبر و کفر آن سان ببست آن راه را ** که نیارد کرد ظاهر آه را

گفت اغلالا فهم به مقمحون ** نیست آن اغلال بر ما از برون‌‌

خلفهم سدا فأغشیناهم ** می‌‌نبیند بند را پیش و پس او

رنگ صحرا دارد آن سدی که خاست ** او نمی‌‌داند که آن سد قضاست‌‌

شاهد تو سد روی شاهد است ** مرشد تو سد گفت مرشد است‌‌ 3245

ای بسا کفار را سودای دین ** بندشان ناموس و کبر آن و این‌‌

بند پنهان لیک از آهن بتر ** بند آهن را کند پاره تبر

بند آهن را توان کردن جدا ** بند غیبی را نداند کس دوا

مرد را زنبور اگر نیشی زند ** طبع او آن لحظه بر دفعی تند

زخم نیش اما چو از هستی تست ** غم قوی باشد نگردد درد سست‌‌ 3250

شرح این از سینه بیرون می‌‌جهد ** لیک می‌‌ترسم که نومیدی دهد

نی مشو نومید و خود را شاد کن ** پیش آن فریادرس فریاد کن‌‌

کای محب عفو از ما عفو کن ** ای طبیب رنج ناسور کهن‌‌

عکس حکمت آن شقی را یاوه کرد ** خود مبین تا بر نیارد از تو گرد

ای برادر بر تو حکمت جاریه ست ** آن ز ابدال است و بر تو عاریه ست‌‌ 3255

گر چه در خود خانه نوری یافته ست ** آن ز همسایه‌‌ی منور تافته ست‌‌

شکر کن غره مشو بینی مکن ** گوش دار و هیچ خود بینی مکن‌‌

صد دریغ و درد کاین عاریتی ** امتان را دور کرد از امتی‌‌

من غلام آن که او در هر رباط ** خویش را واصل نداند بر سماط

بس رباطی که بباید ترک کرد ** تا به مسکن در رسد یک روز مرد 3260

گر چه آهن سرخ شد او سرخ نیست ** پرتو عاریت آتش زنی است‌‌

گر شود پر نور روزن یا سرا ** تو مدان روشن مگر خورشید را

هر در و دیوار گوید روشنم ** پرتو غیری ندارم این منم‌‌

پس بگوید آفتاب ای نارشید ** چون که من غارب شوم آید پدید

سبزه‌‌ها گویند ما سبز از خودیم ** شاد و خندانیم و بس زیبا خدیم‌‌ 3265

فصل تابستان بگوید ای امم ** خویش را بینید چون من بگذرم‌‌

تن همی‌‌نازد به خوبی و جمال ** روح پنهان کرده فر و پر و بال‌‌

گویدش ای مزبله تو کیستی ** یک دو روز از پرتو من زیستی‌‌

غنج و نازت می‌‌نگنجد در جهان ** باش تا که من شوم از تو جهان‌‌

گرم‌‌دارانت ترا گوری کنند ** طعمه‌‌ی موران و مارانت کنند 3270

بینی از گند تو گیرد آن کسی ** کاو به پیش تو همی‌‌مردی بسی‌‌

پرتو روح است نطق و چشم و گوش ** پرتو آتش بود در آب جوش‌‌

آن چنان که پرتو جان بر تن است ** پرتو ابدال بر جان من است‌‌

جان جان چون واکشد پا را ز جان ** جان چنان گردد که بی‌‌جان تن بدان‌‌

سر از آن رو می‌‌نهم من بر زمین ** تا گواه من بود در روز دین‌‌ 3275

یوم دین که زلزلت زلزالها ** این زمین باشد گواه حالها

کاو تحدث جهرة أخبارها ** در سخن آید زمین و خاره‌‌ها

فلسفی منکر شود در فکر و ظن ** گو برو سر را بر آن دیوار زن‌‌

نطق آب و نطق خاک و نطق گل ** هست محسوس حواس اهل دل‌‌

فلسفی کاو منکر حنانه است ** از حواس اولیا بیگانه است‌‌ 3280

گوید او که پرتو سودای خلق ** بس خیالات آورد در رای خلق‌‌

بلکه عکس آن فساد و کفر او ** این خیال منکری را زد بر او

فلسفی مر دیو را منکر شود ** در همان دم سخره‌‌ی دیوی بود

گر ندیدی دیو را خود را ببین ** بی‌‌جنون نبود کبودی بر جبین‌‌