English    Türkçe    فارسی   

1
3533-3582

  • واگشایم هفت سوراخ نفاق ** در ضیای ماه بی‌‌خسف و محاق‌‌
  • I will lay bare the seven rifts (sins) of hypocrisy in the light of the moon that suffers no eclipse or waning.

  • وانمایم من پلاس اشقیا ** بشنوانم طبل و کوس انبیا
  • I will display the woollen frocks of the damned, I will cause the drums and kettledrums of the prophets to be heard.

  • دوزخ و جنات و برزخ در میان ** پیش چشم کافران آرم عیان‌‌ 3535
  • Hell and the Gardens (of Paradise) and the intermediate state I will bring clearly before the eyes of the infidels.

  • وانمایم حوض کوثر را به جوش ** کآب بر روشان زند بانگش به گوش‌‌
  • I will display the pond of Kawthar heaving (with waves), which dashes water on their (the blessed ones') faces, (while) its sound (rings) in their ears;

  • و آن کسان که تشنه بر گردش دوان ** گشته‌‌اند این دم نمایم من عیان‌‌
  • And those who have been made to run athirst round it I will show clearly at this moment.

  • می‌‌بساید دوششان بر دوش من ** نعره‌‌هاشان می‌‌رسد در گوش من‌‌
  • Their shoulders are rubbing against my shoulder, their cries are piercing my ears.

  • اهل جنت پیش چشمم ز اختیار ** در کشیده یکدگر را در کنار
  • Before my eyes the people of Paradise, from free choice, clasp each other to their bosoms,

  • دست همدیگر زیارت می‌‌کنند ** از لبان هم بوسه غارت می‌‌کنند 3540
  • Visiting one another's high places of honour and snatching kisses from the lips (of the houris).

  • کر شد این گوشم ز بانگ آه آه ** از خسان و نعره‌‌ی وا حسرتاه‌‌
  • This ear of mine has become deafened by the cries of ‘Alas, Alas!’ (uttered) by the vile wretches (in Hell) and by the screams of ‘O sorrow!’

  • این اشارتهاست گویم از نغول ** لیک می‌‌ترسم ز آزار رسول‌‌
  • These are (only) hints. I would speak from the depth (of my knowledge), but I fear to offend the Messenger (of Allah).”

  • همچنین می‌‌گفت سر مست و خراب ** داد پیغمبر گریبانش به تاب‌‌
  • He was speaking in this wise, intoxicated and distraught: the Prophet twitched his collar

  • گفت هین در کش که اسبت گرم شد ** عکس حق لا يستحيی زد شرم شد
  • And said, “Beware! Draw (rein), for thy horse has become hot. (When) the reflexion of God is not ashamed (to speak the truth) strikes (on the heart), shame is gone.

  • آینه‌‌ی تو جست بیرون از غلاف ** آینه و میزان کجا گوید خلاف‌‌ 3545
  • Thy mirror has shot out of the case: how shall mirror and balance speak falsehood?

  • آینه و میزان کجا بندد نفس ** بهر آزار و حیای هیچ کس‌‌
  • How shall mirror and balance stop their breath (suppress the truth) for fear of hurting and shaming any one?

  • آینه و میزان محکهای سنی ** گر دو صد سالش تو خدمتها کنی‌‌
  • Mirror and balance are noble touchstones: if thou do service (sue) to them for two hundred years,

  • کز برای من بپوشان راستی ** بر فزون بنما و منما کاستی‌‌
  • Saying, ‘Conceal the truth for my sake, display the surplus and do not display the deficiency,’

  • اوت گوید ریش و سبلت بر مخند ** آینه و میزان و آن گه ریو و پند
  • They will say to thee, ‘Do not laugh at thy beard and moustache: mirror and balance, and then deceit and (hypocritical) advice!

  • چون خدا ما را برای آن فراخت ** که به ما بتوان حقیقت را شناخت‌‌ 3550
  • Since God has raised us up in order that by means of us it may be possible to know the truth,

  • این نباشد ما چه ارزیم ای جوان ** کی شویم آیین روی نیکوان‌‌
  • If this do not happen (if we fail to display the truth), what worth have we, O young man? How shall we become a standard for the face of the fair?’

  • لیک در کش در نمد آیینه را ** گر تجلی کرد سینا سینه را
  • But (said the Prophet) slip the mirror (back) into the cloth, if (Divine) illumination has made thy breast a Sinai.”

  • گفت آخر هیچ گنجد در بغل ** آفتاب حق و خورشید ازل‌‌
  • He (Zayd) said, “Why, shall the Sun of the Truth and the Sun of Eternity be contained any wise under the armpit?

  • هم دغل را هم بغل را بر درد ** نه جنون ماند به پیشش نه خرد
  • It bursts asunder both imposture (daghal) and armpit (baghal); in its presence neither madness nor (soundness of) understanding remains.”

  • گفت یک اصبع چو بر چشمی نهی ** بیند از خورشید عالم را تهی‌‌ 3555
  • He (the Prophet) said, “When thou layest one finger on an eye, thou seest the world empty of the sun.

  • یک سر انگشت پرده‌‌ی ماه شد ** وین نشان ساتری الله شد
  • One finger-tip becomes a veil over the moon—and this is a symbol of the King's covering—

  • تا بپوشاند جهان را نقطه‌‌ای ** مهر گردد منکسف از سقطه‌‌ای‌‌
  • So that the (whole) world may be covered (hidden from view) by a single point, and the sun be eclipsed by a splinter.”

  • لب ببند و غور دریایی نگر ** بحر را حق کرد محکوم بشر
  • Close thy lips and gaze on the depth of the sea (within thee): God made the sea subject to man,

  • همچو چشمه‌‌ی سلسبیل و زنجبیل ** هست در حکم بهشتی جلیل‌‌
  • Even as the fountains of Salsabíl and Zanjabíl are under the control of the exalted ones of Paradise.

  • چار جوی جنت اندر حکم ماست ** این نه زور ما ز فرمان خداست‌‌ 3560
  • The four rivers of Paradise are under our control; this is not (by) our might, ’tis (by) the command of God:

  • هر کجا خواهیم داریمش روان ** همچو سحر اندر مراد ساحران‌‌
  • We keep them flowing wheresoever we will, like magic (which takes its course) according to the desire of the magicians,

  • همچو این دو چشمه‌‌ی چشم روان ** هست در حکم دل و فرمان جان‌‌
  • Just as these two flowing eye-fountains (the two eyes) are under the control of the heart and subject to the command of the spirit.

  • گر بخواهد رفت سوی زهر و مار ** ور بخواهد رفت سوی اعتبار
  • If it (the heart) will, they turn towards poison and the snake, and if it will, they turn to (edifying) consideration.

  • گر بخواهد سوی محسوسات رفت ** ور بخواهد سوی ملبوسات رفت‌‌
  • If it will, they turn to sensuous things, and if it will, they turn to things clothed (in the forms of thought and phantasy).

  • گر بخواهد سوی کلیات راند ** ور بخواهد حبس جزویات ماند 3565
  • If it will, they advance towards universals, and if it will, they remain in bondage to particulars.

  • همچنین هر پنج حس چون نایزه ** بر مراد و امر دل شد جایزه‌‌
  • Similarly all the five senses are passing (in movement) according to the will and command of the heart, like the spool (in the hand of a weaver).

  • هر طرف که دل اشارت کردشان ** می‌‌رود هر پنج حس دامن کشان‌‌
  • All the five senses are moving and trailing their skirts (sweeping along) in whatever direction the heart indicates to them.

  • دست و پا در امر دل اندر ملا ** همچو اندر دست موسی آن عصا
  • Hand and foot are plainly under command of the heart, like the staff in the hand of Moses.

  • دل بخواهد پا در آید زو به رقص ** یا گریزد سوی افزونی ز نقص‌‌
  • If the heart will, at once the foot begins to dance, or flees from defect towards increase.

  • دل بخواهد دست آید در حساب ** با اصابع تا نویسد او کتاب‌‌ 3570
  • If the heart will, the hand comes to terms with the fingers to write a book.

  • دست در دست نهانی مانده است ** او درون تن را برون بنشانده است‌‌
  • The hand remains in (the grasp of) a hidden hand: it (the hidden hand) within has set the body outside (as its instrument).

  • گر بخواهد بر عدو ماری شود ** ور بخواهد بر ولی یاری شود
  • If it (the hidden hand) will, it (the external hand) becomes a snake to the enemy; and if it will, it becomes a helper to the friend;

  • ور بخواهد کفچه‌‌ای در خوردنی ** ور بخواهد همچو گرز ده منی‌‌
  • And if it will, a spoon in food; and if it will, a mace weighing ten maunds.

  • دل چه می‌‌گوید بدیشان ای عجب ** طرفه وصلت طرفه پنهانی سبب‌‌
  • I wonder what the heart is saying to them (the members of the body). ’Tis a marvelous connexion, a marvellous hidden link.

  • دل مگر مهر سلیمان یافته ست ** که مهار پنج حس بر تافته ست‌‌ 3575
  • Surely the heart has gotten the seal of Solomon, so that it has pulled the reins of (exerted control over) the five senses.

  • پنج حسی از برون میسور او ** پنج حسی از درون مأمور او
  • Five external senses are easy for it to manage, five internal senses (faculties) are under its command.

  • ده حس است و هفت اندام و دگر ** آن چه اندر گفت ناید می‌‌شمر
  • There are ten senses and seven limbs (of the body) et cetera: count over (to yourself) what is not mentioned (here).

  • چون سلیمانی دلا در مهتری ** بر پری و دیو زن انگشتری‌‌
  • O heart, since thou art a Solomon in empire, cast thy seal-ring (powerful spell) upon peri and demon.

  • گر در این ملکت بری باشی ز ریو ** خاتم از دست تو نستاند سه دیو
  • If in this kingdom thou art free from deceit, the three demons will not take the seal out of thy hand;

  • بعد از آن عالم بگیرد اسم تو ** دو جهان محکوم تو چون جسم تو 3580
  • After that, thy name will conquer the world: the two worlds (will be) ruled by thee like thy body.

  • ور ز دستت دیو خاتم را ببرد ** پادشاهی فوت شد بختت بمرد
  • And if the demon take the seal off thy hand, thy kingdom is past, thy fortune is dead;

  • بعد از آن یا حسرتا شد یا عباد ** بر شما محتوم تا یوم التناد
  • After that, O servants (of God), “O sorrow!” is your inevitable doom till the day when ye are gathered together (for Judgement).