ده حس است و هفت اندام و دگر ** آن چه اندر گفت ناید می‌‌شمر

چون سلیمانی دلا در مهتری ** بر پری و دیو زن انگشتری‌‌

گر در این ملکت بری باشی ز ریو ** خاتم از دست تو نستاند سه دیو

بعد از آن عالم بگیرد اسم تو ** دو جهان محکوم تو چون جسم تو 3580

ور ز دستت دیو خاتم را ببرد ** پادشاهی فوت شد بختت بمرد

بعد از آن یا حسرتا شد یا عباد ** بر شما محتوم تا یوم التناد

مکر خود را گر تو انکار آوری ** از ترازو و آینه کی جان بری‌‌

متهم کردن غلامان و خواجه‌‌تاشان مر لقمان را که آن میوه‌‌های ترونده که می‌‌آوردیم او خورده است‌‌

بود لقمان پیش خواجه‌‌ی خویشتن ** در میان بندگانش خوار تن‌‌

می‌‌فرستاد او غلامان را به باغ ** تا که میوه آیدش بهر فراغ‌‌ 3585

بود لقمان در غلامان چون طفیل ** پر معانی تیره صورت همچو لیل‌‌

آن غلامان میوه‌‌های جمع را ** خوش بخوردند از نهیب طمع را

خواجه را گفتند لقمان خورد آن ** خواجه بر لقمان ترش گشت و گران‌‌

چون تفحص کرد لقمان از سبب ** در عتاب خواجه‌‌اش بگشاد لب‌‌

گفت لقمان سیدا پیش خدا ** بنده‌‌ی خاین نباشد مرتضا 3590

امتحان کن جمله‌‌مان را ای کریم ** سیرمان در ده تو از آب حمیم‌‌

بعد از آن ما را به صحرایی کلان ** تو سواره ما پیاده می‌‌دوان‌‌

آن گهان بنگر تو بد کردار را ** صنعهای کاشف الاسرار را

گشت ساقی خواجه از آب حمیم ** مر غلامان را و خوردند آن ز بیم‌‌

بعد از آن می‌‌راندشان در دشتها ** می‌‌دویدندی میان کشتها 3595

قی در افتادند ایشان از عنا ** آب می‌‌آورد ز یشان میوه‌‌ها

چون که لقمان را در آمد قی ز ناف ** می‌‌برآمد از درونش آب صاف‌‌

حکمت لقمان چو داند این نمود ** پس چه باشد حکمت رب الوجود

يوم تبلی، السرائر کلها ** بان منکم کامن لا یشتهی‌‌

چون سقوا ماء حمیما قطعت ** جملة الأستار مما أفظعت‌‌ 3600

نار از آن آمد عذاب کافران ** که حجر را نار باشد امتحان‌‌

آن دل چون سنگ را ما چند چند ** نرم گفتیم و نمی‌‌پذرفت پند

ریش بد را داروی بد یافت رگ ** مر سر خر را سزد دندان سگ‌‌

الخبیثات الخبیثین حکمت است ** زشت را هم زشت جفت و بابت است‌‌

پس تو هر جفتی که می‌‌خواهی برو ** محو و هم شکل و صفات او بشو 3605

نور خواهی مستعد نور شو ** دور خواهی خویش بین و دور شو

ور رهی خواهی ازین سجن خرب ** سر مکش از دوست و اسجد و اقترب‌‌

بقیه‌‌ی قصه‌‌ی زید در جواب رسول علیه السلام‌‌

این سخن پایان ندارد خیز زید ** بر براق ناطقه بر بند قید

ناطقه چون فاضح آمد عیب را ** می‌‌دراند پرده‌‌های غیب را

غیب مطلوب حق آمد چند گاه ** این دهل‌‌زن را بران بر بند راه‌‌ 3610

تک مران در کش عنان مستور به ** هر کس از پندار خود مسرور به‌‌

حق همی‌‌خواهد که نومیدان او ** زین عبادت هم نگردانند رو

هم به اومیدی مشرف می‌‌شوند ** چند روزی در رکابش می‌‌دوند

خواهد آن رحمت بتابد بر همه ** بر بد و نیک از عموم مرحمه‌‌

حق همی‌‌خواهد که هر میر و اسیر ** با رجا و خوف باشند و حذیر 3615

این رجا و خوف در پرده بود ** تا پس این پرده پرورده شود

چون دریدی پرده کو خوف و رجا ** غیب را شد کر و فری بر ملا

بر لب جو برد ظنی یک فتا ** که سلیمان است ماهی‌‌گیر ما

گر وی است این از چه فرد است و خفی است ** ور نه سیمای سلیمانیش چیست‌‌

اندر این اندیشه می‌‌بود او دو دل ** تا سلیمان گشت شاه و مستقل‌‌ 3620

دیو رفت از ملک و تخت او گریخت ** تیغ بختش خون آن شیطان بریخت‌‌

کرد در انگشت خود انگشتری ** جمع آمد لشکر دیو و پری‌‌

آمدند از بهر نظاره رجال ** در میانشان آن که بد صاحب خیال‌‌

چون در انگشتش بدید انگشتری ** رفت اندیشه و تحری یک سری‌‌

وهم آن گاه است کان پوشیده است ** این تحری از پی نادیده است‌‌ 3625

شد خیال غایب اندر سینه زفت ** چون که حاضر شد خیال او برفت‌‌