اشک خواهی رحم کن بر اشک بار ** رحم خواهی بر ضعیفان رحم آر

عتاب کردن آتش را آن پادشاه جهود

رو به آتش کرد شه کای تند خو ** آن جهان سوز طبیعی خوت کو

چون نمی‌‌سوزی چه شد خاصیتت ** یا ز بخت ما دگر شد نیتت‌‌

می‌‌نبخشایی تو بر آتش پرست ** آن که نپرستد ترا او چون برست‌‌ 825

هرگز ای آتش تو صابر نیستی ** چون نسوزی چیست قادر نیستی‌‌

چشم بند است این عجب یا هوش بند ** چون نسوزاند چنین شعله‌‌ی بلند

جادویی کردت کسی یا سیمیاست ** یا خلاف طبع تو از بخت ماست‌‌

گفت آتش من همانم ای شمن ** اندر آ تو تا ببینی تاب من‌‌

طبع من دیگر نگشت و عنصرم ** تیغ حقم هم به دستوری برم‌‌ 830

بر در خرگه سگان ترکمان ** چاپلوسی کرده پیش میهمان‌‌

ور به خرگه بگذرد بیگانه رو ** حمله بیند از سگان شیرانه او

من ز سگ کم نیستم در بندگی ** کم ز ترکی نیست حق در زندگی‌‌

آتش طبعت اگر غمگین کند ** سوزش از امر ملیک دین کند

آتش طبعت اگر شادی دهد ** اندر او شادی ملیک دین نهد 835

چون که غم بینی تو استغفار کن ** غم به امر خالق آمد کار کن‌‌

چون بخواهد عین غم شادی شود ** عین بند پای، آزادی شود

باد و خاک و آب و آتش بنده‌‌اند ** با من و تو مرده با حق زنده‌‌اند

پیش حق آتش همیشه در قیام ** همچو عاشق روز و شب پیچان مدام‌‌

سنگ بر آهن زنی بیرون جهد ** هم به امر حق قدم بیرون نهد 840

آهن و سنگ ستم بر هم مزن ** کاین دو می‌‌زایند همچون مرد و زن‌‌

سنگ و آهن خود سبب آمد و لیک ** تو به بالاتر نگر ای مرد نیک‌‌

کاین سبب را آن سبب آورد پیش ** بی‌‌سبب کی شد سبب هرگز ز خویش‌‌

و آن سببها کانبیا را رهبر است ** آن سببها زین سببها برتر است‌‌

این سبب را آن سبب عامل کند ** باز گاهی بی‌‌بر و عاطل کند 845

این سبب را محرم آمد عقلها ** و آن سببها راست محرم انبیا

این سبب چه بود به تازی گو رسن ** اندر این چه این رسن آمد به فن‌‌

گردش چرخه رسن را علت است ** چرخه گردان را ندیدن زلت است‌‌

این رسنهای سببها در جهان ** هان و هان زین چرخ سر گردان مدان‌‌

تا نمانی صفر و سر گردان چو چرخ ** تا نسوزی تو ز بی‌‌مغزی چو مرخ‌‌ 850

باد آتش می‌‌خورد از امر حق ** هر دو سر مست آمدند از خمر حق‌‌

آب حلم و آتش خشم ای پسر ** هم ز حق بینی چو بگشایی بصر

گر نبودی واقف از حق جان باد ** فرق کی کردی میان قوم عاد

قصه‌‌ی باد که در عهد هود علیه السلام قوم عاد را هلاک کرد

هود گرد مومنان خطی کشید ** نرم می‌‌شد باد کانجا می‌‌رسید

هر که بیرون بود ز آن خط جمله را ** پاره پاره می‌‌گسست اندر هوا 855

همچنین شیبان راعی می‌‌کشید ** گرد بر گرد رمه خطی پدید

چون به جمعه می‌‌شد او وقت نماز ** تا نیارد گرگ آن جا ترک تاز

هیچ گرگی در نرفتی اندر آن ** گوسفندی هم نگشتی ز آن نشان‌‌

باد حرص گرگ و حرص گوسفند ** دایره‌‌ی مرد خدا را بود بند

همچنین باد اجل با عارفان ** نرم و خوش همچون نسیم یوسفان‌‌ 860

آتش ابراهیم را دندان نزد ** چون گزیده‌‌ی حق بود چونش گزد

ز آتش شهوت نسوزد اهل دین ** باقیان را برده تا قعر زمین‌‌

موج دریا چون به امر حق بتاخت ** اهل موسی را ز قبطی واشناخت‌‌

خاک قارون را چو فرمان در رسید ** با زر و تختش به قعر خود کشید

آب و گل چون از دم عیسی چرید ** بال و پر بگشاد مرغی شد پرید 865

هست تسبیحت بخار آب و گل ** مرغ جنت شد ز نفخ صدق دل‌‌

کوه طور از نور موسی شد به رقص ** صوفی کامل شد و رست او ز نقص‌‌

چه عجب گر کوه صوفی شد عزیز ** جسم موسی از کلوخی بود نیز

طنز و انکار کردن پادشاه جهود و قبول نکردن نصیحت خاصان خویش‌‌

این عجایب دید آن شاه جهود ** جز که طنز و جز که انکارش نبود

ناصحان گفتند از حد مگذران ** مرکب استیزه را چندین مران‌‌ 870

ناصحان را دست بست و بند کرد ** ظلم را پیوند در پیوند کرد