رو تو کهگل ساز بهر سقف خان ** سقف گردون را ز کهگل پاک دان‏

اه که چون دل دار ما غم سوز شد ** خلوت شب در گذشت و روز شد

جز به شب جلوه نباشد ماه را ** جز به درد دل مجو دل خواه را

ترک عیسی کرده خر پرورده‏ای ** لاجرم چون خر برون پرده‏ای‏ 1850

طالع عیسی است علم و معرفت ** طالع خر نیست ای تو خر صفت‏

ناله‏ی خر بشنوی رحم آیدت ** پس ندانی خر خری فرمایدت‏

رحم بر عیسی کن و بر خر مکن ** طبع را بر عقل خود سرور مکن‏

طبع را هل تا بگرید زار زار ** تو از او بستان و وام جان گزار

سالها خربنده بودی بس بود ** ز انکه خربنده ز خر واپس بود 1855

ز اخروهن مرادش نفس تست ** کاو به آخر باید و عقلت نخست‏

هم مزاج خر شده ست این عقل پست ** فکرش این که چون علف آرم بدست‏

آن خر عیسی مزاج دل گرفت ** در مقام عاقلان منزل گرفت‏

ز انکه غالب عقل بود و خر ضعیف ** از سوار زفت گردد خر نحیف‏

و ز ضعیفی عقل تو ای خر بها ** این خر پژمرده گشته ست اژدها 1860

گر ز عیسی گشته‏ای رنجور دل ** هم از او صحت رسد او را مهل‏

چونی ای عیسای عیسی دم ز رنج ** که نبود اندر جهان بی‏مار گنج‏

چونی ای عیسی ز دیدار جهود ** چونی ای یوسف ز مکار حسود

تو شب و روز از پی این قوم غمر ** چون شب و روزی مدد بخشای عمر

چونی از صفراییان بی‏هنر ** چه هنر زاید ز صفرا درد سر 1865

تو همان کن که کند خورشید شرق ** ما نفاق و حیله و دزدی و زرق‏

تو عسل ما سرکه در دنیا و دین ** دفع این صفرا بود سرکنگبین‏

سرکه افزودیم ما قوم زحیر ** تو عسل بفزا کرم را وامگیر

این سزید از ما چنان آمد ز ما ** ریگ اندر چشم چه فزاید عما

آن سزد از تو أیا کحل عزیز ** که بیابد از تو هر ناچیز چیز 1870

ز آتش این ظالمانت دل کباب ** از تو جمله اهد قومی بد خطاب‏

کان عودی در تو گر آتش زنند ** این جهان از عطر و ریحان آگنند

تو نه آن عودی کز آتش کم شود ** تو نه آن روحی که اسیر غم شود

عود سوزد کان عود از سوز دور ** باد کی حمله برد بر اصل نور

ای ز تو مر آسمانها را صفا ** ای جفای تو نکوتر از وفا 1875

ز انکه از عاقل جفایی گر رود ** از وفای جاهلان آن به بود

گفت پیغمبر عداوت از خرد ** بهتر از مهری که از جاهل رسد

رنجانیدن امیری خفته‏ای را که مار در دهانش رفته بود

عاقلی بر اسب می‏آمد سوار ** در دهان خفته‏ای می‏رفت مار

آن سوار آن را بدید و می‏شتافت ** تا رماند مار را فرصت نیافت‏

چون که از عقلش فراوان بد مدد ** چند دبوسی قوی بر خفته زد 1880

برد او را زخم آن دبوس سخت ** زو گریزان تا به زیر یک درخت‏

سیب پوسیده بسی بد ریخته ** گفت از این خور ای به درد آویخته‏

سیب چندان مر و را در خورد داد ** کز دهانش باز بیرون می‏فتاد

بانگ می‏زد کای امیر آخر چرا ** قصد من کردی تو نادیده جفا

گر ترا ز اصل است با جانم ستیز ** تیغ زن یک بارگی خونم بریز 1885

شوم ساعت که شدم بر تو پدید ** ای خنک آن را که روی تو ندید

بی‏جنایت بی‏گنه بی‏بیش و کم ** ملحدان جایز ندارند این ستم‏

می‏جهد خون از دهانم با سخن ** ای خدا آخر مکافاتش تو کن‏

هر زمان می‏گفت او نفرین نو ** اوش می‏زد کاندر این صحرا بدو

زخم دبوس و سوار همچو باد ** می‏دوید و باز در رو می‏فتاد 1890

ممتلی و خوابناک و سست بد ** پا و رویش صد هزاران زخم شد

تا شبانگه می‏کشید و می‏گشاد ** تا ز صفرا قی شدن بر وی فتاد

زو بر آمد خورده‏ها زشت و نکو ** مار با آن خورده بیرون جست از او

چون بدید از خود برون آن مار را ** سجده آورد آن نکو کردار را

سهم آن مار سیاه زشت زفت ** چون بدید آن دردها از وی برفت‏ 1895

گفت خود تو جبرییل رحمتی ** یا خدایی که ولی نعمتی‏