که بهاران خطه‌ی ده خوش بود ** کشت‌زار و لاله‌ی دلکش بود

وعده دادی شهری او را دفع حال ** تا بر آمد بعد وعده هشت سال 245

او بهر سالی همی‌گفتی که کی ** عزم خواهی کرد کامد ماه دی

او بهانه ساختی کامسال‌مان ** از فلان خطه بیامد میهمان

سال دیگر گر توانم وا رهید ** از مهمات آن طرف خواهم دوید

گفت هستند آن عیالم منتظر ** بهر فرزندان تو ای اهل بر

باز هر سالی چو لکلک آمدی ** تا مقیم قبه‌ی شهری شدی 250

خواجه هر سالی ز زر و مال خویش ** خرج او کردی گشادی بال خویش

آخرین کرت سه ماه آن پهلوان ** خوان نهادش بامدادان و شبان

از خجالت باز گفت او خواجه را ** چند وعده چند بفریبی مرا

گفت خواجه جسم و جانم وصل‌جوست ** لیک هر تحویل اندر حکم هوست

آدمی چون کشتی است و بادبان ** تا کی آرد باد را آن بادران 255

باز سوگندان بدادش کای کریم ** گیر فرزندان بیا بنگر نعیم

دست او بگرفت سه کرت بعهد ** کالله الله زو بیا بنمای جهد

بعد ده سال و بهر سالی چنین ** لابه‌ها و وعده‌های شکرین

کودکان خواجه گفتند ای پدر ** ماه و ابر و سایه هم دارد سفر

حقها بر وی تو ثابت کرده‌ای ** رنجها در کار او بس برده‌ای 260

او همی‌خواهد که بعضی حق آن ** وا گزارد چون شوی تو میهمان

بس وصیت کرد ما را او نهان ** که کشیدش سوی ده لابه‌کنان

گفت حقست این ولی ای سیبویه ** اتق من شر من احسنت الیه

دوستی تخم دم آخر بود ** ترسم از وحشت که آن فاسد شود

صحبتی باشد چو شمشیر قطوع ** همچو دی در بوستان و در زروع 265

صحبتی باشد چو فصل نوبهار ** زو عمارتها و دخل بی‌شمار

حزم آن باشد که ظن بد بری ** تا گریزی و شوی از بد بری

حزم س الظن گفتست آن رسول ** هر قدم را دام می‌دان ای فضول

روی صحرا هست هموار و فراخ ** هر قدم دامیست کم ران اوستاخ

آن بز کوهی دود که دام کو ** چون بتازد دامش افتد در گلو 270

آنک می‌گفتی که کو اینک ببین ** دشت می‌دیدی نمی‌دیدی کمین

بی کمین و دام و صیاد ای عیار ** دنبه کی باشد میان کشت‌زار

آنک گستاخ آمدند اندر زمین ** استخوان و کله‌هاشان را ببین

چون به گورستان روی ای مرتضا ** استخوانشان را بپرس از ما مضی

تا بظاهر بینی آن مستان کور ** چون فرو رفتند در چاه غرور 275

چشم اگر داری تو کورانه میا ** ور نداری چشم دست آور عصا

آن عصای حزم و استدلال را ** چون نداری دید می‌کن پیشوا

ور عصای حزم و استدلال نیست ** بی عصاکش بر سر هر ره مه‌ایست

گام زان سان نه که نابینا نهد ** تا که پا از چاه و از سگ وا رهد

لرز لرزان و بترس و احتیاط ** می‌نهد پا تا نیفتد در خباط 280

ای ز دودی جسته در ناری شده ** لقمه جسته لقمه‌ی ماری شده

قصه‌ی اهل سبا و طاغی کردن نعمت ایشان را و در رسیدن شومی طغیان و کفران در ایشان و بیان فضیلت شکر و وفا

تو نخواندی قصه‌ی اهل سبا ** یا بخواندی و ندیدی جز صدا

از صدا آن کوه خود آگاه نیست ** سوی معنی هوش که را راه نیست

او همی بانگی کند بی گوش و هوش ** چون خمش کردی تو او هم شد خموش

داد حق اهل سبا را بس فراغ ** صد هزاران قصر و ایوانها و باغ 285

شکر آن نگزاردند آن بد رگان ** در وفا بودند کمتر از سگان

مر سگی را لقمه‌ی نانی ز در ** چون رسد بر در همی‌بندد کمر

پاسبان و حارس در می‌شود ** گرچه بر وی جور و سختی می‌رود

هم بر آن در باشدش باش و قرار ** کفر دارد کرد غیری اختیار

ور سگی آید غریبی روز و شب ** آن سگانش می‌کنند آن دم ادب 290

که برو آنجا که اول منزلست ** حق آن نعمت گروگان دلست

می‌گزندش که برو بر جای خویش ** حق آن نعمت فرو مگذار بیش

از در دل و اهل دل آب حیات ** چند نوشیدی و وا شد چشمهات