این هم از تاثیر آن بیماریست ** زهر او در جمله جفتان ساریست

دفع آن علت بباید کرد زود ** که شکر با آن حدث خواهد نمود

هر خوشی کاید به تو ناخوش شود ** آب حیوان گر رسد آتش شود 2685

کیمیای مرگ و جسکست آن صفت ** مرگ گردد زان حیاتت عاقبت

بس غدایی که ز وی دل زنده شد ** چون بیامد در تن تو گنده شد

بس عزیزی که بناز اشکار شد ** چون شکارت شد بر تو خوار شد

آشنایی عقل با عقل از صفا ** چون شود هر دم فزون باشد ولا

آشنایی نفس با هر نفس پست ** تو یقین می‌دان که دم دم کمترست 2690

زانک نفسش گرد علت می‌تند ** معرفت را زود فاسد می‌کند

گر نخواهی دوست را فردا نفیر ** دوستی با عاقل و با عقل گیر

از سموم نفس چون با علتی ** هر چه گیری تو مرض را آلتی

گر بگیری گوهری سنگی شود ** ور بگیری مهر دل جنگی شود

ور بگیری نکته‌ی بکری لطیف ** بعد درکت گشت بی‌ذوق و کثیف 2695

که من این را بس شنیدم کهنه شد ** چیز دیگر گو بجز آن ای عضد

چیز دیگر تازه و نو گفته گیر ** باز فردا زان شوی سیر و نفیر

دفع علت کن چو علت خو شود ** هرحدیثی کهنه پیشت نو شود

تا که از کهنه برآرد برگ نو ** بشکفاند کهنه صد خوشه ز گو

ما طبیبانیم شاگردان حق ** بحر قلزم دید ما را فانفلق 2700

آن طبیبان طبیعت دیگرند ** که به دل از راه نبضی بنگرند

ما به دل بی واسطه خوش بنگریم ** کز فراست ما به عالی منظریم

آن طبیبان غذااند و ثمار ** جان حیوانی بدیشان استوار

ما طبیبان فعالیم و مقال ** ملهم ما پرتو نور جلال

کین چنین فعلی ترا نافع بود ** و آنچنان فعلی ز ره قاطع بود 2705

اینچنین قولی ترا پیش آورد ** و آنچنان قولی ترا نیش آورد

آن طبیبان را بود بولی دلیل ** وین دلیل ما بود وحی جلیل

دست‌مزدی می نخواهیم از کسی ** دست‌مزد ما رسد از حق بسی

هین صلا بیماری ناسور را ** داروی ما یک بیک رنجور را

معجزه خواستن قوم از پیغامبران

قوم گفتند ای گروه مدعی ** کو گواه علم طب و نافعی 2710

چون شما بسته همین خواب و خورید ** همچو ما باشید در ده می‌چرید

چون شما در دام این آب و گلید ** کی شما صیاد سیمرغ دلید

حب جاه و سروری دارد بر آن ** که شمارد خویش از پیغامبران

ما نخواهیم این چنین لاف و دروغ ** کردن اندر گوش و افتادن بدوغ

انبیا گفتند کین زان علتست ** مایه‌ی کوری حجاب ریتست 2715

دعوی ما را شنیدیت و شما ** می‌نبینید این گهر در دست ما

امتحانست این گهر مر خلق را ** ماش گردانیم گرد چشمها

هر که گوید کو گوا گفتش گواست ** کو نمی‌بیند گهر حبس عماست

آفتابی در سخن آمد که خیز ** که بر آمد روز بر جه کم ستیز

تو بگویی آفتابا کو گواه ** گویدت ای کور از حق دیده خواه 2720

روز روشن هر که او جوید چراغ ** عین جستن کوریش دارد بلاغ

ور نمی‌بینی گمانی برده‌ای ** که صباحست و تو اندر پرده‌ای

کوری خود را مکن زین گفت فاش ** خامش و در انتظار فضل باش

در میان روز گفتن روز کو ** خویش رسوا کردنست ای روزجو

صبر و خاموشی جذوب رحمتست ** وین نشان جستن نشان علتست 2725

انصتوا بپذیر تا بر جان تو ** آید از جانان جزای انصتوا

گر نخواهی نکس پیش این طبیب ** بر زمین زن زر و سر را ای لبیب

گفت افزون را تو بفروش و بخر ** بذل جان و بذل جاه و بذل زر

تا ثنای تو بگوید فضل هو ** که حسد آرد فلک بر جاه تو

چون طبیبان را نگه دارید دل ** خود ببینید و شوید ازخود خجل 2730

دفع این کوری بدست خلق نیست ** لیک اکرام طبیبان از هدیست

این طبیبان را به جان بنده شوید ** تا به مشک و عنبر آکنده شوید

متهم داشتن قوم انبیا را