آن زری کین زر از آن زر تاب یافت ** گوهر و تابندگی و آب یافت

آن زری که دل ازو گردد غنی ** غالب آید بر قمر در روشنی

شمع بود آن مسجد و پروانه او ** خویشتن در باخت آن پروانه‌خو 4365

پر بسوخت او را ولیکن ساختش ** بس مبارک آمد آن انداختش

همچو موسی بود آن مسعودبخت ** کاتشی دید او به سوی آن درخت

چون عنایتها برو موفور بود ** نار می‌پنداشت و خود آن نور بود

مرد حق را چون ببینی ای پسر ** تو گمان داری برو نار بشر

تو ز خود می‌آیی و آن در تو است ** نار و خار ظن باطل این سو است 4370

او درخت موسی است و پر ضیا ** نور خوان نارش مخوان باری بیا

نه فطام این جهان ناری نمود ** سالکان رفتند و آن خود نور بود

پس بدان که شمع دین بر می‌شود ** این نه همچون شمع آتشها بود

این نماید نور و سوزد یار را ** و آن بصورت نار و گل زوار را

این چو سازنده ولی سوزنده‌ای ** و آن گه وصلت دل افروزنده‌ای 4375

شکل شعله‌ی نور پاک سازوار ** حاضران را نور و دوران را چو نار

ملاقات آن عاشق با صدر جهان

آن بخاری نیز خود بر شمع زد ** گشته بود از عشقش آسان آن کبد

آه سوزانش سوی گردون شده ** در دل صدر جهان مهر آمده

گفته با خود در سحرگه کای احد ** حال آن آواره‌ی ما چون بود

او گناهی کرد و ما دیدیم لیک ** رحمت ما را نمی‌دانست نیک 4380

خاطر مجرم ز ما ترسان شود ** لیک صد اومید در ترسش بود

من بترسانم وقیح یاوه را ** آنک ترسد من چه ترسانم ورا

بهر دیگ سرد آذر می‌رود ** نه بدان کز جوش از سر می‌رود

آمنان را من بترسانم به علم ** خایفان را ترس بردارم به حلم

پاره‌دوزم پاره در موضع نهم ** هر کسی را شربت اندر خور دهم 4385

هست سر مرد چون بیخ درخت ** زان بروید برگهاش از چوب سخت

درخور آن بیخ رسته برگها ** در درخت و در نفوس و در نهی

برفلک پرهاست ز اشجار وفا ** اصلها ثابت و فرعه فی السما

چون برست از عشق پر بر آسمان ** چون نروید در دل صدر جهان

موج می‌زد در دلش عفو گنه ** که ز هر دل تا دل آمد روزنه 4390

که ز دل تا دل یقین روزن بود ** نه جدا و دور چون دو تن بود

متصل نبود سفال دو چراغ ** نورشان ممزوج باشد در مساغ

هیچ عاشق خود نباشد وصل‌جو ** که نه معشوقش بود جویای او

لیک عشق عاشقان تن زه کند ** عشق معشوقان خوش و فربه کند

چون درین دل برق مهر دوست جست ** اندر آن دل دوستی می‌دان که هست 4395

در دل تو مهر حق چون شد دوتو ** هست حق را بی گمانی مهر تو

هیچ بانگ کف زدن ناید بدر ** از یکی دست تو بی دستی دگر

تشنه می‌نالد که ای آب گوار ** آب هم نالد که کو آن آب‌خوار

جذب آبست این عطش در جان ما ** ما از آن او و او هم آن ما

حکمت حق در قضا و در قدر ** کرد ما را عاشقان همدگر 4400

جمله اجزای جهان زان حکم پیش ** جفت جفت و عاشقان جفت خویش

هست هر جزوی ز عالم جفت‌خواه ** راست همچون کهربا و برگ کاه

آسمان گوید زمین را مرحبا ** با توم چون آهن و آهن‌ربا

آسمان مرد و زمین زن در خرد ** هرچه آن انداخت این می‌پرورد

چون نماند گرمیش بفرستد او ** چون نماند تری و نم بدهد او 4405

برج خاکی خاک ارضی را مدد ** برج آبی تریش اندر دمد

برج بادی ابر سوی او برد ** تا بخارات وخم را بر کشد

برج آتش گرمی خورشید ازو ** همچو تابه‌ی سرخ ز آتش پشت و رو

هست سرگردان فلک اندر زمن ** همچو مردان گرد مکسب بهر زن

وین زمین کدبانویها می‌کند ** بر ولادات و رضاعش می‌تند 4410

پس زمین و چرخ را دان هوشمند ** چونک کار هوشمندان می‌کنند

گر نه از هم این دو دلبر می‌مزند ** پس چرا چون جفت در هم می‌خزند