از سر امرودبن من هم‌چنان ** کژ همی دیدم که تو ای قلتبان

هین فرود آ تا ببینی هیچ نیست ** این همه تخییل از امروبنیست

هزل تعلیمست آن را جد شنو ** تو مشو بر ظاهر هزلش گرو

هر جدی هزلست پیش هازلان ** هزلها جدست پیش عاقلان

کاهلان امرودبن جویند لیک ** تا بدان امرودبن راهیست نیک 3560

نقل کن ز امرودبن که اکنون برو ** گشته‌ای تو خیره‌چشم و خیره‌رو

این منی و هستی اول بود ** که برو دیده کژ و احول بود

چون فرود آیی ازین امرودبن ** کژ نماند فکرت و چشم و سخن

یک درخت بخت بینی گشته این ** شاخ او بر آسمان هفتمین

چون فرود آیی ازو گردی جدا ** مبدلش گرداند از رحمت خدا 3565

زین تواضع که فرود آیی خدا ** راست بینی بخشد آن چشم ترا

راست بینی گر بدی آسان و زب ** مصطفی کی خواستی آن را ز رب

گفت بنما جزو جزو از فوق و پست ** آنچنان که پیش تو آن جزو هست

بعد از آن بر رو بر آن امرودبن ** که مبدل گشت و سبز از امر کن

چون درخت موسوی شد این درخت ** چون سوی موسی کشانیدی تو رخت 3570

آتش او را سبز و خرم می‌کند ** شاخ او انی انا الله می‌زند

زیر ظلش جمله حاجاتت روا ** این چنین باشد الهی کیمیا

آن منی و هستیت باشد حلال ** که درو بینی صفات ذوالجلال

شد درخت کژ مقوم حق‌نما ** اصله ثابت و فرعه فی‌السما

باقی قصه‌ی موسی علیه‌السلام

که آمدش پیغام از وحی مهم ** که کژی بگذار اکنون فاستقم 3575

این درخت تن عصای موسیست ** که امرش آمد که بیندازش ز دست

تا ببینی خیر او و شر او ** بعد از آن بر گیر او را ز امر هو

پیش از افکندن نبود او غیر چوب ** چون به امرش بر گرفتی گشت خوب

اول او بد برگ‌افشان بره را ** گشت معجز آن گروه غره را

گشت حاکم بر سر فرعونیان ** آبشان خون کرد و کف بر سر زنان 3580

از مزارعشان برآمد قحط و مرگ ** از ملخهایی که می‌خوردند برگ

تا بر آمد بی‌خود از موسی دعا ** چون نظر افتادش اندر منتها

کین همه اعجاز و کوشیدن چراست ** چون نخواهند این جماعت گشت راست

امر آمد که اتباع نوح کن ** ترک پایان‌بینی مشروح کن

زان تغافل کن چو داعی رهی ** امر بلغ هست نبود آن تهی 3585

کمترین حکمت کزین الحاح تو ** جلوه گردد آن لجاج و آن عتو

تا که ره بنمودن و اضلال حق ** فاش گردد بر همه اهل و فرق

چونک مقصود از وجود اظهار بود ** بایدش از پند و اغوا آزمود

دیو الحاح غوایت می‌کند ** شیخ‌الحاح هدایت می‌کند

چون پیاپی گشت آن امر شجون ** نیل می‌آمد سراسر جمله خون 3590

تا بنفس خویش فرعون آمدش ** لابه می‌کردش دو تا گشته قدش

کانچ ما کردیم ای سلطان مکن ** نیست ما را روی ایراد سخن

پاره پاره گردمت فرمان‌پذیر ** من بعزت خوگرم سختم مگیر

هین بجنبان لب به رحمت ای امین ** تا ببندد این دهانه‌ی آتشین

گفت یا رب می‌فریبد او مرا ** می‌فریبد او فریبنده‌ی ترا 3595

بشنوم یا من دهم هم خدعه‌اش ** تا بداند اصل را آن فرع‌کش

که اصل هر مکری و حیلت پیش ماست ** هر چه بر خاکست اصلش از سماست

گفت حق آن سگ نیرزد هم به آن ** پیش سگ انداز از دور استخوان

هین بجنبان آن عصا تا خاکها ** وا دهد هرچه ملخ کردش فنا

وان ملخها در زمان گردد سیاه ** تا ببیند خلق تبدیل اله 3600

که سببها نیست حاجت مر مرا ** آن سبب بهر حجابست و غطا

تا طبیعی خویش بر دارو زند ** تا منجم رو با ستاره کند

تا منافق از حریصی بامداد ** سوی بازار آید از بیم کساد

بندگی ناکرده و ناشسته روی ** لقمه‌ی دوزخ بگشته لقمه‌جوی

آکل و ماکول آمد جان عام ** هم‌چو آن بره‌ی چرنده از حطام 3605