آتش از قهر خدا خود ذره‌ایست ** بهر تهدید لیمان دره‌ایست

با چنین قهری که زفت و فایق است ** برد لطفش بین که بر وی سابق است

سبق بی‌چون و چگونه‌ی معنوی ** سابق و مسبوق دیدی بی‌دوی

گر ندیدی آن بود از فهم پست ** که عقول خلق زان کان یک جوست 3745

عیب بر خود نه نه بر آیات دین ** کی رسد بر چرخ دین مرغ گلین

مرغ را جولانگه عالی هواست ** زانک نشو او ز شهوت وز هواست

پس تو حیران باش بی‌لا و بلی ** تا ز رحمت پیشت آید محملی

چون ز فهم این عجایب کودنی ** گر بلی گویی تکلف می‌کنی

ور بگویی نی زند نی گردنت ** قهر بر بندد بدان نی روزنت 3750

پس همین حیران و واله باش و بس ** تا درآید نصر حق از پیش و پس

چونک حیران گشتی و گیج و فنا ** با زبان حال گفتی اهدنا

زفت زفتست و چو لرزان می‌شوی ** می‌شود آن زفت نرم و مستوی

زانک شکل زفت بهر منکرست ** چونک عاجز آمدی لطف و برست

نمودن جبرئیل علیه‌السلام خود را به مصطفی صلی‌الله علیه و سلم به صورت خویش و از هفتصد پر او چون یک پر ظاهر شد افق را بگرفت و آفتاب محجوب شد با همه شعاعش

مصطفی می‌گفت پیش جبرئیل ** که چنانک صورت تست ای خلیل 3755

مر مرا بنما تو محسوس آشکار ** تا ببینم مر ترا نظاره‌وار

گفت نتوانی و طاقت نبودت ** حس ضعیفست و تنک سخت آیدت

گفت بنما تا ببیند این جسد ** تا چد حد حس نازکست و بی‌مدد

آدمی را هست حس تن سقیم ** لیک در باطن یکی خلقی عظیم

بر مثال سنگ و آهن این تنه ** لیک هست او در صفت آتش‌زنه 3760

سنگ وآهن مولد ایجاد نار ** زاد آتش بر دو والد قهربار

باز آتش دستکار وصف تن ** هست قاهر بر تن او و شعله‌زن

باز در تن شعله ابراهیم‌وار ** که ازو مقهور گردد برج نار

لاجرم گفت آن رسول ذو فنون ** رمز نحن الاخرون السابقون

ظاهر این دو بسندانی زبون ** در صفت از کان آهنها فزون 3765

پس به صورت آدمی فرع جهان ** وز صفت اصل جهان این را بدان

ظاهرش را پشه‌ای آرد به چرخ ** باطنش باشد محیط هفت چرخ

چونک کرد الحاح بنمود اندکی ** هیبتی که که شود زومند کی

شهپری بگرفته شرق و غرب را ** از مهابت گشت بیهش مصطفی

چون ز بیم و ترس بیهوشش بدید ** جبرئیل آمد در آغوشش کشید 3770

آن مهابت قسمت بیگانگان ** وین تجمش دوستان را رایگان

هست شاهان را زمان بر نشست ** هول سرهنگان و صارمها به دست

دور باش و نیزه و شمشیرها ** که بلرزند از مهابت شیرها

بانگ چاوشان و آن چوگانها ** که شود سست از نهیبش جانها

این برای خاص وعام ره‌گذر ** که کندشان از شهنشاهی خبر 3775

از برای عام باشد این شکوه ** تا کلاه کبر ننهند آن گروه

تا من و ماهای ایشان بشکند ** نفس خودبین فتنه و شر کم کند

شهر از آن آمن شود کان شهریار ** دارد اندر قهر زخم و گیر و دار

پس بمیرد آن هوسها در نفوس ** هیبت شه مانع آید زان نحوس

باز چون آید به سوی بزم خاص ** کی بود آنجا مهابت یا قصاص 3780

حلم در حلمست و رحمتها به جوش ** نشنوی از غیر چنگ و ناخروش

طبل و کوس هول باشد وقت جنگ ** وقت عشرت با خواص آواز چنگ

هست دیوان محاسب عام را ** وان پری رویان حریف جام را

آن زره وآن خود مر چالیش‌راست ** وین حریر و رود مر تعریش‌راست

این سخن پایان ندارد ای جواد ** ختم کن والله اعلم بالرشاد 3785

اندر احمد آن حسی کو غاربست ** خفته این دم زیر خاک یثربست

وآن عظیم الخلق او کان صفدرست ** بی‌تغیر مقعد صدق اندرست

جای تغییرات اوصاف تنست ** روح باقی آفتابی روشنست

بی ز تغییری که لا شرقیة ** بی ز تبدیلی که لا غربیة

آفتاب از ذره کی مدهوش شد ** شمع از پروانه کی بیهوش شد 3790

جسم احمد را تعلق بد بدآن ** این تغیر آن تن باشد بدان