لیک حکمت بود و امر آسمان ** تا ببیند خویشتن را او چنان

لیک حکمت بود و امر آسمان ** تا ببیند خویشتن را او چنان 105

بس عداوتها که آن یاری بود ** بس خرابیها که معماری بود

جامه خواب پر حدث را یک فضول ** قاصدا آورد در پیش رسول

که چنین کردست مهمانت ببین ** خنده‌ای زد رحمةللعالمین

که بیار آن مطهره اینجا به پیش ** تا بشویم جمله را با دست خویش

هر کسی می‌جست کز بهر خدا ** جان ما و جسم ما قربان ترا 110

ما بشوییم این حدث را تو بهل ** کار دستست این نمط نه کار دل

ای لعمرک مر ترا حق عمر خواند ** پس خلیفه کرد و بر کرسی نشاند

ما برای خدمت تو می‌زییم ** چون تو خدمت می‌کنی پس ما چه‌ایم

گفت آن دانم و لیک این ساعتیست ** که درین شستن بخویشم حکمتیست

منتظر بودند کین قول نبیست ** تا پدید آید که این اسرار چیست 115

او به جد می‌شست آن احداث را ** خاص ز امر حق نه تقلید و ریا

که دلش می‌گفت کین را تو بشو ** که درین جا هست حکمت تو بتو

سبب رجوع کردن آن مهمان به خانه‌ی مصطفی علیه‌السلام در آن ساعت که مصطفی نهالین ملوث او را به دست خود می‌شست و خجل شدن او و جامه چاک کردن و نوحه‌ی او بر خود و بر سعادت خود

کافرک را هیکلی بد یادگار ** یاوه دید آن را و گشت او بی‌قرار

گفت آن حجره که شب جا داشتم ** هیکل آنجا بی‌خبر بگذاشتم

گر چه شرمین بود شرمش حرص برد ** حرص اژدرهاست نه چیزیست خرد 120

از پی هیکل شتاب اندر دوید ** در وثاق مصطفی و آن را بدید

کان یدالله آن حدث را هم به خود ** خوش همی‌شوید که دورش چشم بد

هیکلش از یاد رفت و شد پدید ** اندرو شوری گریبان را درید

می‌زد او دو دست را بر رو و سر ** کله را می‌کوفت بر دیوار و در

آنچنان که خون ز بینی و سرش ** شد روان و رحم کرد آن مهترش 125

نعره‌ها زد خلق جمع آمد برو ** گبر گویان ایهاالناس احذروا

می‌زد او بر سر کای بی‌عقل سر ** می‌زد او بر سینه کای بی‌نور بر

سجده می‌کرد او کای کل زمین ** شرمسارست از تو این جزو مهین

تو که کلی خاضع امر ویی ** من که جزوم ظالم و زشت و غوی

تو که کلی خوار و لرزانی ز حق ** من که جزوم در خلاف و در سبق 130

هر زمان می‌کرد رو بر آسمان ** که ندارم روی ای قبله‌ی جهان

چون ز حد بیرون بلرزید و طپید ** مصطفی‌اش در کنار خود کشید

ساکنش کرد و بسی بنواختش ** دیده‌اش بگشاد و داد اشناختش

تا نگرید ابر کی خندد چمن ** تا نگرید طفل کی جوشد لبن

طفل یک روزه همی‌داند طریق ** که بگریم تا رسد دایه‌ی شفیق 135

تو نمی‌دانی که دایه‌ی دایگان ** کم دهد بی‌گریه شیر او رایگان

گفت فلیبکوا کثیرا گوش دار ** تا بریزد شیر فضل کردگار

گریه‌ی ابرست و سوز آفتاب ** استن دنیا همین دو رشته تاب

گر نبودی سوز مهر و اشک ابر ** کی شدی جسم و عرض زفت و سطبر

کی بدی معمور این هر چار فصل ** گر نبودی این تف و این گریه اصل 140

سوز مهر و گریه‌ی ابر جهان ** چون همی دارد جهان را خوش‌دهان

آفتاب عقل را در سوز دار ** چشم را چون ابر اشک‌افروز دار

چشم گریان بایدت چون طفل خرد ** کم خور آن نان را که نان آب تو برد

تن چو با برگست روز و شب از آن ** شاخ جان در برگ‌ریزست و خزان

برگ تن بی‌برگی جانست زود ** این بباید کاستن آن را فزود 145

اقرضوا الله قرض ده زین برگ تن ** تا بروید در عوض در دل چمن

قرض ده کم کن ازین لقمه‌ی تنت ** تا نماید وجه لا عین رات

تن ز سرگین خویش چون خالی کند ** پر ز مشک و در اجلالی کند

زین پلیدی بدهد و پاکی برد ** از یطهرکم تن او بر خورد

دیو می‌ترساندت که هین و هین ** زین پشیمان گردی و گردی حزین 150

گر گدازی زین هوسها تو بدن ** بس پشیمان و غمین خواهی شدن

این بخور گرمست و داروی مزاج ** وآن بیاشام از پی نفع و علاج

هم بدین نیت که این تن مرکبست ** آنچ خو کردست آنش اصوبست

هین مگردان خو که پیش آید خلل ** در دماغ و دل بزاید صد علل