قرض ده کم کن ازین لقمه‌ی تنت ** تا نماید وجه لا عین رات

تن ز سرگین خویش چون خالی کند ** پر ز مشک و در اجلالی کند

زین پلیدی بدهد و پاکی برد ** از یطهرکم تن او بر خورد

دیو می‌ترساندت که هین و هین ** زین پشیمان گردی و گردی حزین 150

گر گدازی زین هوسها تو بدن ** بس پشیمان و غمین خواهی شدن

این بخور گرمست و داروی مزاج ** وآن بیاشام از پی نفع و علاج

هم بدین نیت که این تن مرکبست ** آنچ خو کردست آنش اصوبست

هین مگردان خو که پیش آید خلل ** در دماغ و دل بزاید صد علل

این چنین تهدیدها آن دیو دون ** آرد و بر خلق خواند صد فسون 155

خویش جالینوس سازد در دوا ** تا فریبد نفس بیمار ترا

کین ترا سودست از درد و غمی ** گفت آدم را همین در گندمی

پیش آرد هیهی و هیهات را ** وز لویشه پیچد او لبهات را

هم‌چو لبهای فرس و در وقت نعل ** تا نماید سنگ کمتر را چو لعل

گوشهاات گیرد او چون گوش اسب ** می‌کشاند سوی حرص و سوی کسب 160

بر زند بر پات نعلی ز اشتباه ** که بمانی تو ز درد آن ز راه

نعل او هست آن تردد در دو کار ** این کنم یا آن کنم هین هوش دار

آن بکن که هست مختار نبی ** آن مکن که کرد مجنون و صبی

حفت الجنه بچه محفوف گشت ** بالمکاره که ازو افزود کشت

صد فسون دارد ز حیلت وز دغا ** که کند در سله گر هست اژدها 165

گر بود آب روان بر بنددش ** ور بود حبر زمان برخنددش

عقل را با عقل یاری یار کن ** امرهم شوری بخوان و کار کن

نواختن مصطفی علیه‌السلام آن عرب مهمان را و تسکین دادن او را از اضطراب و گریه و نوحه کی بر خود می‌کرد در خجالت و ندامت و آتش نومیدی

این سخن پایان ندارد آن عرب ** ماند از الطاف آن شه در عجب

خواست دیوانه شدن عقلش رمید ** دست عقل مصطفی بازش کشید

گفت این سو آ بیامد آنچنان ** که کسی برخیزد از خواب گران 170

گفت این سو آ مکن هین با خود آ ** که ازین سو هست با تو کارها

آب بر رو زد در آمد در سخن ** کای شهید حق شهادت عرضه کن

تا گواهی بدهم و بیرون شوم ** سیرم از هستی در آن هامون شوم

ما درین دهلیز قاضی قضا ** بهر دعوی الستیم و بلی

که بلی گفتیم و آن را ز امتحان ** فعل و قول ما شهودست و بیان 175

از چه در دهلیز قاضی ای گواه ** حبس باشی ده شهادت از پگاه

چند در دهلیز قاضی ای گواه‌ ** حبس باشی ده شهادت از بگاه

زان بخواندندت بدین‌جا تا که تو ** آن گواهی بدهی و ناری عتو

از لجاج خویشتن بنشسته‌ای ** اندرین تنگی کف و لب بسته‌ای

تا بندهی آن گواهی ای شهید ** تو ازین دهلیز کی خواهی رهید 180

یک زمان کارست بگزار و بتاز ** کار کوته را مکن بر خود دراز

خواه در صد سال خواهی یک زمان ** این امانت واگزار و وا رهان

بیان آنک نماز و روزه و همه چیزهای برونی گواهیهاست بر نور اندرونی

این نماز و روزه و حج و جهاد ** هم گواهی دادنست از اعتقاد

این زکات و هدیه و ترک حسد ** هم گواهی دادنست از سر خود

خوان و مهمانی پی اظهار راست ** کای مهان ما با شما گشتیم راست 185

هدیه‌ها و ارمغان و پیش‌کش ** شد گواه آنک هستم با تو خوش

هر کسی کوشد به مالی یا فسون ** چیست دارم گوهری در اندرون

گوهری دارم ز تقوی یا سخا ** این زکات و روزه در هر دو گوا

روزه گوید کرد تقوی از حلال ** در حرامش دان که نبود اتصال

وان زکاتش گفت کو از مال خویش ** می‌دهد پس چون بدزدد ز اهل کیش 190

گر بطراری کند پس دو گواه ** جرح شد در محکمه‌ی عدل اله

هست صیاد ار کند دانه نثار ** نه ز رحم و جود بل بهر شکار

هست گربه‌ی روزه‌دار اندر صیام ** خفته کرده خویش بهر صید خام

کرده بدظن زین کژی صد قوم را ** کرده بدنام اهل جود و صوم را

فضل حق با این که او کژ می‌تند ** عاقبت زین جمله پاکش می‌کند 195

سبق برده رحمتش وان غدر را ** داده نوری که نباشد بدر را