گر مرا باران کند خرمن دهم ** ور مرا ناوک کند در تن جهم

گر مرا ماری کند زهر افکنم ** ور مرا یاری کند خدمت کنم

من چو کلکم در میان اصبعین ** نیستم در صف طاعت بین بین 1690

خاک را مشغول کرد او در سخن ** یک کفی بربود از آن خاک کهن

ساحرانه در ربود از خاکدان ** خاک مشغول سخن چون بی‌خودان

برد تا حق تربت بی‌رای را ** تا به مکتب آن گریزان پای را

گفت یزدان که به علم روشنم ** که ترا جلاد این خلقان کنم

گفت یا رب دشمنم گیرند خلق ** چون فشارم خلق را در مرگ حلق 1695

تو روا داری خداوند سنی ** که مرا مبغوض و دشمن‌رو کنی

گفت اسبابی پدید آرم عیان ** از تب و قولنج و سرسام و سنان

که بگردانم نظرشان را ز تو ** در مرضها و سببهای سه تو

گفت یا رب بندگان هستند نیز ** که سببها را بدرند ای عزیز

چشمشان باشد گذاره از سبب ** در گذشته از حجب از فضل رب 1700

سرمه‌ی توحید از کحال حال ** یافته رسته ز علت و اعتلال

ننگرند اندر تب و قولنج و سل ** راه ندهند این سببها را به دل

زانک هر یک زین مرضها را دواست ** چون دوا نپذیرد آن فعل قضاست

هر مرض دارد دوا می‌دان یقین ** چون دوای رنج سرما پوستین

چون خدا خواهد که مردی بفسرد ** سردی از صد پوستین هم بگذرد 1705

در وجودش لرزه‌ای بنهد که آن ** نه به جامه به شود نه از آشیان

چون قضا آید طبیب ابله شود ** وان دوا در نفع هم گمره شود

کی شود محجوب ادراک بصیر ** زین سببهای حجاب گول‌گیر

اصل بیند دیده چون اکمل بود ** فرع بیند چونک مرد احول بود

جواب آمدن کی آنک نظر او بر اسباب و مرض و زخم تیغ نیاید بر کار تو عزرائیل هم نیاید کی تو هم سببی اگر چه مخفی‌تری از آن سببها و بود کی بر آن رنجور مخفی نباشد کی و هو اقرب الیه منکم و لکن لا تبصرون

گفت یزدان آنک باشد اصل دان ** پس ترا کی بیند او اندر میان 1710

گرچه خویش را عامه پنهان کرده‌ای ** پیش روشن‌دیدگان هم پرده‌ای

وانک ایشان را شکر باشد اجل ** چون نظرشان مست باشد در دول

تلخ نبود پیش ایشان مرگ تن ** چون روند از چاه و زندان در چمن

وا رهیدند از جهان پیچ‌پیچ ** کس نگرید بر فوات هیچ هیچ

برج زندان را شکست ارکانیی ** هیچ ازو رنجد دل زندانیی 1715

کای دریغ این سنگ مرمر را شکست ** تا روان و جان ما از حبس رست

آن رخام خوب و آن سنگ شریف ** برج زندان را بهی بود و الیف

چون شکستش تا که زندانی برست ** دست او در جرم این باید شکست

هیچ زندانی نگوید این فشار ** جز کسی کز حبس آرندش به دار

تلخ کی باشد کسی را کش برند ** از میان زهر ماران سوی قند 1720

جان مجرد گشته از غوغای تن ** می‌پرد با پر دل بی‌پای تن

هم‌چو زندانی چه که اندر شبان ** خسپد و بیند به خواب او گلستان

گوید ای یزدان مرا در تن مبر ** تا درین گلشن کنم من کر و فر

گویدش یزدان دعا شد مستجاب ** وا مرو والله اعلم بالصواب

این چنین خوابی ببین چون خوش بود ** مرگ نادیده به جنت در رود 1725

هیچ او حسرت خورد بر انتباه ** بر تن با سلسله در قعر چاه

مومنی آخر در آ در صف رزم ** که ترا بر آسمان بودست بزم

بر امید راه بالا کن قیام ** هم‌چو شمعی پیش محراب ای غلام

اشک می‌بار و همی‌سوز از طلب ** هم‌چو شمع سر بریده جمله شب

لب فرو بند از طعام و از شراب ** سوی خوان آسمانی کن شتاب 1730

دم به دم بر آسمان می‌دار امید ** در هوای آسمان رقصان چو بید

دم به دم از آسمان می‌آیدت ** آب و آتش رزق می‌افزایدت

گر ترا آنجا برد نبود عجب ** منگر اندر عجز و بنگر در طلب

کین طلب در تو گروگان خداست ** زانک هر طالب به مطلوبی سزاست

جهد کن تا این طلب افزون شود ** تا دلت زین چاه تن بیرون شود 1735

خلق گوید مرد مسکین آن فلان ** تو بگویی زنده‌ام ای غافلان

گر تن من هم‌چو تن‌ها خفته است ** هشت جنت در دلم بشکفته است