کای امیر آن حجره را بگشای در ** نیم شب که باشد او زان بی‌خبر

تا پدید آید سگالشهای او ** بعد از آن بر ماست مالشهای او

مر شما را دادم آن زر و گهر ** من از آن زرها نخواهم جز خبر

این همی‌گفت و دل او می‌طپید ** از برای آن ایاز بی ندید

که منم کین بر زبانم می‌رود ** این جفاگر بشنود او چون شود 1990

باز می‌گوید به حق دین او ** که ازین افزون بود تمکین او

کی به قذف زشت من طیره شود ** وز غرض وز سر من غافل بود

مبتلی چون دید تاویلات رنج ** برد بیند کی شود او مات رنج

صاحب تاویل ایاز صابرست ** کو به بحر عاقبتها ناظرست

هم‌چو یوسف خواب این زندانیان ** هست تعبیرش به پیش او عیان 1995

خواب خود را چون نداند مرد خیر ** کو بود واقف ز سر خواب غیر

گر زنم صد تیغ او را ز امتحان ** کم نگردد وصلت آن مهربان

داند او که آن تیغ بر خود می‌زنم ** من ویم اندر حقیقت او منم

بیان اتحاد عاشق و معشوق از روی حقیقت اگر چه متضادند از روی آنک نیاز ضد بی‌نیازیست چنان که آینه بی‌صورتست و ساده است و بی‌صورتی ضد صورتست ولکن میان ایشان اتحادیست در حقیقت کی شرح آن درازست و العاقل یکفیه الاشاره

جسم مجنون را ز رنج و دوریی ** اندر آمد ناگهان رنجوریی

خون بجوش آمد ز شعله‌ی اشتیاق ** تا پدید آمد بر آن مجنون خناق 2000

پس طبیب آمد بدار و کردنش ** گفت چاره نیست هیچ از رگ‌زنش

رگ زدن باید برای دفع خون ** رگ‌زنی آمد بدانجا ذو فنون

بازوش بست و گرفت آن نیش او ** بانک بر زد در زمان آن عشق‌خو

مزد خود بستان و ترک فصد کن ** گر بمیرم گو برو جسم کهن

گفت آخر از چه می‌ترسی ازین ** چون نمی‌ترسی تو از شیر عرین 2005

شیر و گرگ و خرس و هر گور و دده ** گرد بر گرد تو شب گرد آمده

می نه آیدشان ز تو بوی بشر ** ز انبهی عشق و وجد اندر جگر

گرگ و خرس و شیر داند عشق چیست ** کم ز سگ باشد که از عشق او عمیست

گر رگ عشقی نبودی کلب را ** کی بجستی کلب کهفی قلب را

هم ز جنس او به صورت چون سگان ** گر نشد مشهور هست اندر جهان 2010

بو نبردی تو دل اندر جنس خویش ** کی بری تو بوی دل از گرگ و میش

گر نبودی عشق هستی کی بدی ** کی زدی نان بر تو و کی تو شدی

نان تو شد از چه ز عشق و اشتها ** ورنه نان را کی بدی تا جان رهی

عشق نان مرده را می جان کند ** جان که فانی بود جاویدان کند

گفت مجنون من نمی‌ترسم ز نیش ** صبر من از کوه سنگین هست بیش 2015

منبلم بی‌زخم ناساید تنم ** عاشقم بر زخمها بر می‌تنم

لیک از لیلی وجود من پرست ** این صدف پر از صفات آن درست

ترسم ای فصاد گر فصدم کنی ** نیش را ناگاه بر لیلی زنی

داند آن عقلی که او دل‌روشنیست ** در میان لیلی و من فرق نیست

معشوقی از عاشق پرسید کی خود را دوست‌تر داری یا مرا گفت من از خود مرده‌ام و به تو زنده‌ام از خود و از صفات خود نیست شده‌ام و به تو هست شده‌ام علم خود را فراموش کرده‌ام و از علم تو عالم شده‌ام قدرت خود را از یاد داده‌ام و از قدرت تو قادر شده‌ام اگر خود را دوست دارم ترا دوست داشته باشم و اگر ترا دوست دارم خود را دوست داشته باشم هر که را آینه‌ی یقین باشد گرچه خود بین خدای بین باشد اخرج به صفاتی الی خلقی من رآک رآنی و من قصدک قصدنی و علی هذا

گفت معشوقی به عاشق ز امتحان ** در صبوحی کای فلان ابن الفلان 2020

مر مرا تو دوست‌تر داری عجب ** یا که خود را راست گو یا ذا الکرب

گفت من در تو چنان فانی شدم ** که پرم از تتو ز ساران تا قدم

بر من از هستی من جز نام نیست ** در وجودم جز تو ای خوش‌کام نیست

زان سبب فانی شدم من این چنین ** هم‌چو سرکه در تو بحر انگبین

هم‌چو سنگی کو شود کل لعل ناب ** پر شود او از صفات آفتاب 2025

وصف آن سنگی نماند اندرو ** پر شود از وصف خور او پشت و رو

بعد از آن گر دوست دارد خویش را ** دوستی خور بود آن ای فتا

ور که خود را دوست دارد ای بجان ** دوستی خویش باشد بی‌گمان

خواه خود را دوست دارد لعل ناب ** خواه تا او دوست دارد آفتاب

اندرین دو دوستی خود فرق نیست ** هر دو جانب جز ضیای شرق نیست 2030

تا نشد او لعل خود را دشمنست ** زانک یک من نیست آنجا دو منست

زانک ظلمانیست سنگ و روزکور ** هست ظلمانی حقیقت ضد نور

خویشتن را دوست دارد کافرست ** زانک او مناع شمس اکبرست

پس نشاید که بگوید سنگ انا ** او همه تاریکیست و در فنا

گفت فرعونی انا الحق گشت پست ** گفت منصوری اناالحق و برست 2035