حمله‌ی ماده به صورت هم جریست ** آفت او هم‌چو آن خر از خریست

حمله‌ی ماده به صورت هم جریست ** آفت او هم‌چو آن خر از خریست 2465

وصف حیوانی بود بر زن فزون ** زانک سوی رنگ و بو دارد رکون

رنگ و بوی سبزه‌زار آن خر شنید ** جمله حجتها ز طبع او رمید

تشنه محتاج مطر شد وابر نه ** نفس را جوع البقر بد صبر نه

اسپر آهن بود صبر ای پدر ** حق نبشته بر سپر جاء الظفر

صد دلیل آرد مقلد در بیان ** از قیاسی گوید آن را نه از عیان 2470

مشک‌آلودست الا مشک نیست ** بوی مشکستش ولی جز پشک نیست

تا که پشکی مشک گردد ای مرید ** سالها باید در آن روضه چرید

که نباید خورد و جو هم‌چون خران ** آهوانه در ختن چر ارغوان

جز قرنفل یا سمن یا گل مچر ** رو به صحرای ختن با آن نفر

معده را خو کن بدان ریحان و گل ** تا بیابی حکمت و قوت رسل 2475

خوی معده زین که و جو باز کن ** خوردن ریحان و گل آغاز کن

معده‌ی تن سوی کهدان می‌کشد ** معده‌ی دل سوی ریحان می‌کشد

هر که کاه و جو خورد قربان شود ** هر که نور حق خورد قرآن شود

نیم تو مشکست و نیمی پشک هین ** هین میفزا پشک افزا مشک چین

آن مقلد صد دلیل و صد بیان ** در زبان آرد ندارد هیچ جان 2480

چونک گوینده ندارد جان و فر ** گفت او را کی بود برگ و ثمر

می‌کند گستاخ مردم را به راه ** او بجان لرزان‌ترست از برگ کاه

پس حدیثش گرچه بس با فر بود ** در حدیثش لرزه هم مضمر بود

فرق میان دعوت شیخ کامل واصل و میان سخن ناقصان فاضل فضل تحصیلی بر بسته

شیخ نورانی ز ره آگه کند ** با سخن هم نور را همره کند

جهد کن تا مست و نورانی شوی ** تا حدیثت را شود نورش روی 2485

هر چه در دوشاب جوشیده شود ** در عقیده طعم دوشابش بود

از جزر وز سیب و به وز گردگان ** لذت دوشاب یابی تو از آن

علم اندر نور چون فرغرده شد ** پس ز علمت نور یابد قوم لد

هر چه گویی باشد آن هم نورناک ** که آسمان هرگز نبارد غیر پاک

آسمان شو ابر شو باران ببار ** ناودان بارش کند نبود به کار 2490

آب اندر ناودان عاریتیست ** آب اندر ابر و دریا فطرتیست

فکر و اندیشه‌ست مثل ناودان ** وحی و مکشوفست ابر و آسمان

آب باران باغ صد رنگ آورد ** ناودان همسایه در جنگ آورد

خر دو سه حمله به روبه بحث کرد ** چون مقلد بد فریب او بخورد

طنطنه‌ی ادراک بینایی نداشت ** دمدمه‌ی روبه برو سکته گماشت 2495

حرص خوردن آنچنان کردش ذلیل ** که زبونش گشت با پانصد دلیل

حکایت آن مخنث و پرسیدن لوطی ازو در حالت لواطه کی این خنجر از بهر چیست گفت از برای آنک هر کی با من بد اندیشد اشکمش بشکافم لوطی بر سر او آمد شد می‌کرد و می‌گفت الحمدلله کی من بد نمی‌اندیشم با تو «بیت من بیت نیست اقلیمست هزل من هزل نیست تعلیمست» ان الله یستحیی ان یضرب مثلا ما بعوضة فما فوقها ای فما فوقها فی تغییر النفوس بالانکار ان ما ذا ا راد الله بهذا مثلا و آنگه جواب می‌فرماید کی این خواستم یضل به کثیرا و یهدی به کثیرا کی هر فتنه‌ای هم‌چون میزانست بسیاران ازو سرخ‌رو شوند و بسیاران بی‌مراد شوند و لو تاملت فیه قلیلا وجدت من نتایجه الشریفة کثیرا

کنده‌ای را لوطیی در خانه برد ** سرنگون افکندش و در وی فشرد

بر میانش خنجری دید آن لعین ** پس بگفتش بر میانت چیست این

گفت آنک با من ار یک بدمنش ** بد بیندیشد بدرم اشکمش

گفت لوطی حمد لله را که من ** بد نه اندیشیده‌ام با تو به فن 2500

چون که مردی نیست خنجرها چه سود ** چون نباشد دل ندارد سود خود

از علی میراث داری ذوالفقار ** بازوی شیر خدا هستت بیار

گر فسونی یاد داری از مسیح ** کو لب و دندان عیسی ای قبیح

کشتیی سازی ز توزیع و فتوح ** کو یکی ملاح کشتی هم‌چو نوح

بت شکستی گیرم ابراهیم‌وار ** کو بت تن را فدی کردن بنار 2505

گر دلیلت هست اندر فعل آر ** تیغ چوبین را بدان کن ذوالفقار

آن دلیلی که ترا مانع شود ** از عمل آن نقمت صانع بود

خایفان راه را کردی دلیر ** از همه لرزان‌تری تو زیر زیر

بر همه درس توکل می‌کنی ** در هوا تو پشه را رگ می‌زنی

ای مخنث پیش رفته از سپاه ** بر دروغ ریش تو کیرت گواه 2510

چون ز نامردی دل آکنده بود ** ریش و سبلت موجب خنده بود

توبه‌ای کن اشک باران چون مطر ** ریش و سبلت را ز خنده باز خر

داروی مردی بخور اندر عمل ** تا شوی خورشید گرم اندر حمل

معده را بگذار و سوی دل خرام ** تا که بی‌پرده ز حق آید سلام