رفت یک صوفی به لشکر در غزا ** ناگهان آمد قطاریق و وغا

ماند صوفی با بنه و خیمه و ضعاف ** فارسان راندند تا صف مصاف

مثقلان خاک بر جا ماندند ** سابقون السابقون در راندند

جنگها کرده مظفر آمدند ** باز گشته با غنایم سودمند 3740

ارمغان دادند کای صوفی تو نیز ** او برون انداخت نستد هیچ چیز

پس بگفتندش که خشمینی چرا ** گفت من محروم ماندم از غزا

زان تلطف هیچ صوفی خوش نشد ** که میان غزو خنجر کش نشد

پس بگفتندش که آوردیم اسیر ** آن یکی را بهر کشتن تو بگیر

سر ببرش تا تو هم غازی شوی ** اندکی خوش گشت صوفی دل‌قوی 3745

که آب را گر در وضو صد روشنیست ** چونک آن نبود تیمم کردنیست

برد صوفی آن اسیر بسته را ** در پس خرگه که آرد او غزا

دیر ماند آن صوفی آنجا با اسیر ** قوم گفتا دیر ماند آنجا فقیر

کافر بسته دو دست او کشتنیست ** بسملش را موجب تاخیر چیست

آمد آن یک در تفحص در پیش ** دید کافر را به بالای ویش 3750

هم‌چو نر بالای ماده وآن اسیر ** هم‌چو شیری خفته بالای فقیر

دستها بسته همی‌خایید او ** از سر استیز صوفی را گلو

گبر می‌خایید با دندان گلوش ** صوفی افتاده به زیر و رفته هوش

دست‌بسته گبر و هم‌چون گربه‌ای ** خسته کرده حلق او بی‌حربه‌ای

نیم کشتش کرده با دندان اسیر ** ریش او پر خون ز حلق آن فقیر 3755

هم‌چو تو کز دست نفس بسته دست ** هم‌چو آن صوفی شدی بی‌خویش و پست

ای شده عاجز ز تلی کیش تو ** صد هزاران کوهها در پیش تو

زین قدر خرپشته مردی از شکوه ** چون روی بر عقبه‌های هم‌چو کوه

غازیان کشتند کافر را بتیغ ** هم در آن ساعت ز حمیت بی‌دریغ

بر رخ صوفی زدند آب و گلاب ** تا به هوش آید ز بی‌خویشی و خواب 3760

چون به خویش آمد بدید آن قوم را ** پس بپرسیدند چون بد ماجرا

الله الله این چه حالست ای عزیز ** این چنین بی‌هوش گشتی از چه چیز

از اسیر نیم‌کشت بسته‌دست ** این چنین بی‌هوش افتادی و پست

گفت چون قصد سرش کردم به خشم ** طرفه در من بنگرید آن شوخ‌چشم

چشم را وا کرد پهن او سوی من ** چشم گردانید و شد هوشم ز تن 3765

گردش چشمش مرا لشکر نمود ** من ندانم گفت چون پر هول بود

قصه کوته کن کزان چشم این چنین ** رفتم از خود اوفتادم بر زمین

نصیحت مبارزان او را کی با این دل و زهره کی تو داری کی از کلابیسه شدن چشم کافر اسیری دست بسته بیهوش شوی و دشنه از دست بیفتد زنهار زنهار ملازم مطبخ خانقاه باش و سوی پیکار مرو تا رسوا نشوی

قوم گفتندش به پیکار و نبرد ** با چنین زهره که تو داری مگرد

چون ز چشم آن اسیر بسته‌دست ** غرقه گشتی کشتی تو در شکست

پس میان حمله‌ی شیران نر ** که بود با تیغشان چون گوی سر 3770

کی توانی کرد در خون آشنا ** چون نه‌ای با جنگ مردان آشنا

که ز طاقاطاق گردنها زدن ** طاق‌طاق جامه کوبان ممتهن

بس تن بی‌سر که دارد اضطراب ** بس سر بی‌تن به خون بر چون حباب

زیر دست و پای اسپان در غزا ** صد فنا کن غرقه گشته در فنا

این چنین هوشی که از موشی پرید ** اندر آن صف تیغ چون خواهد کشید 3775

چالش است آن حمزه خوردن نیست این ** تا تو برمالی بخوردن آستین

نیست حمزه خوردن اینجا تیغ بین ** حمزه‌ای باید درین صف آهنین

کار هر نازک‌دلی نبود قتال ** که گریزد از خیالی چون خیال

کار ترکانست نه ترکان برو ** جای ترکان هست خانه خانه شو

حکایت عیاضی رحمه‌الله کی هفتاد غزو کرده بود سینه برهنه بر امید شهید شدن چون از آن نومید شد از جهاد اصغر رو به جهاد اکبر آورد و خلوت گزید ناگهان طبل غازیان شنید نفس از اندرون زنجیر می‌درانید سوی غزا و متهم داشتن او نفس خود را درین رغبت

گفت عیاضی نود بار آمدم ** تن برهنه بوک زخمی آیدم 3780

تن برهنه می‌شدم در پیش تیر ** تا یکی تیری خورم من جای‌گیر

تیر خوردن بر گلو یا مقتلی ** در نیابد جز شهیدی مقبلی

بر تنم یک جایگه بی‌زخم نیست ** این تنم از تیر چون پرویز نیست

لیک بر مقتل نیامد تیرها ** کار بخت است این نه جلدی و دها

چون شهیدی روزی جانم نبود ** رفتم اندر خلوت و در چله زود 3785

در جهاد اکبر افکندم بدن ** در ریاضت کردن و لاغر شدن