تا بداند ملک را از مستعار ** وین رباط فانی از دارالقرار

دایه عاریه بود روزی سه چار ** مادرا ما را تو گیر اندر کنار

پر من ابرست و پرده‌ست و کثیف ** ز انعکاس لطف حق شد او لطیف

بر کنم پر را و حسنش را ز راه ** تا ببینم حسن مه را هم ز ماه 700

من نخواهم دایه مادر خوشترست ** موسی‌ام من دایه‌ی من مادرست

من نخواهم لطف مه از واسطه ** که هلاک قوم شد این رابطه

یا مگر ابری شود فانی راه ** تا نگردد او حجاب روی ماه

صورتش بنماید او در وصف لا ** هم‌چو جسم انبیا و اولیا

آنچنان ابری نباشد پرده‌بند ** پرده‌در باشد به معنی سودمند 705

آن‌چنان که اندر صباح روشنی ** قطره می‌بارید و بالا ابر نی

معجزه‌ی پیغامبری بود آن سقا ** گشته ابر از محو هم‌رنگ سما

بود ابر و رفته از وی خوی ابر ** این چنین گردد تن عاشق به صبر

تن بود اما تنی گم گشته زو ** گشته مبدل رفته از وی رنگ و بو

پر پی غیرست و سر از بهر من ** خانه‌ی سمع و بصر استون تن 710

جان فدا کردن برای صید غیر ** کفر مطلق دان و نومیدی ز خیر

هین مشو چون قند پیش طوطیان ** بلک زهری شو شو آمن از زیان

یا برای شادباشی در خطاب ** خویش چون مردار کن پی کلاب

پس خضر کشتی برای این شکست ** تا که آن کشتی ز غاصب باز رست

فقر فخری بهر آن آمد سنی ** تا ز طماعان گریزم در غنی 715

گنجها را در خرابی زان نهند ** تا ز حرص اهل عمران وا رهند

پر نتانی کند رو خلوت گزین ** تا نگردی جمله خرج آن و این

زآنک تو هم لقمه‌ای هم لقمه‌خوار ** آکل و ماکولی ای جان هوش‌دار

در بیان آنک ما سوی الله هر چیزی آکل و ماکولست هم‌چون آن مرغی کی قصد صید ملخ می‌کرد و به صید ملخ مشغول می‌بود و غافل بود از باز گرسنه کی از پس قفای او قصد صید او داشت اکنون ای آدمی صیاد آکل از صیاد و آکل خود آمن مباش اگر چه نمی‌بینیش به نظر چشم به نظر دلیل و عبرتش می‌بین تا چشم نیز باز شدن

مرغکی اندر شکار کرم بود ** گربه فرصت یافت او را در ربود

آکل و ماکول بود و بی‌خبر ** در شکار خود ز صیادی دگر 720

دزد گرچه در شکار کاله‌ایست ** شحنه با خصمانش در دنباله‌ایست

عقل او مشغول رخت و قفل و در ** غافل از شحنه‌ست و از آه سحر

او چنان غرقست در سودای خود ** غافلست از طالب و جویای خود

گر حشیش آب و هوایی می‌خورد ** معده‌ی حیوانش در پی می‌چرد

آکل و ماکول آمد آن گیاه ** هم‌چنین هر هستیی غیر اله 725

و هو یطعمکم و لا یطعم چو اوست ** نیست حق ماکول و آکل لحم و پوست

آکل و ماکول کی ایمن بود ** ز آکلی که اندر کمین ساکن بود

امن ماکولان جذوب ماتمست ** رو بدان درگاه کو لا یطعم است

هر خیالی را خیالی می‌خورد ** فکر آن فکر دگر را می‌چرد

تو نتانی کز خیالی وا رهی ** یا بخسپی که از آن بیرون جهی 730

فکر زنبورست و آن خواب تو آب ** چون شوی بیدار باز آید ذباب

چند زنبور خیالی در پرد ** می‌کشد این سو و آن سو می‌برد

کمترین آکلانست این خیال ** وآن دگرها را شناسد ذوالجلال

هین گریز از جوق اکال غلیظ ** سوی او که گفت ما ایمت حفیظ

یا به سوی آن که او آن حفظ یافت ** گر نتانی سوی آن حافظ شتافت 735

دست را مسپار جز در دست پیر ** حق شدست آن دست او را دستگیر

پیر عقلت کودکی خو کرده است ** از جوار نفس که اندر پرده است

عقل کامل را قرین کن با خرد ** تا که باز آید خرد زان خوی بد

چونک دست خود به دست او نهی ** پس ز دست آکلان بیرون جهی

دست تو از اهل آن بیعت شود ** که یدالله فوق ایدیهم بود 740

چون بدادی دست خود در دست پیر ** پیر حکمت که علیمست و خطیر

کو نبی وقت خویشست ای مرید ** تا ازو نور نبی آید پدید

در حدیبیه شدی حاضر بدین ** وآن صحابه‌ی بیعتی را هم‌قرین

پس ز ده یار مبشر آمدی ** هم‌چو زر ده‌دهی خالص شدی

تا معیت راست آید زانک مرد ** با کسی جفتست کو را دوست کرد 745

این جهان و آن جهان با او بود ** وین حدیث احمد خوش‌خو بود